Leopard Ipucu:disk Utility İle Sistem Yedeği Almak

[by_mehmet_emin]

Konu sisteminizi yedeklemeye geldiğinde, seçenekleriniz oldukça çoktur. Ücretsiz yazılımlardan tutun da yüzlerce dolar değerinde ücretli sistem yedeği alma programları arasında hangisini seçeceğinize karar verirken zorlanabilirsiniz. Peki sisteminizde halihazırda oldukça güçlü bir yedekleme aracının bulunduğunu biliyor muydunuz?


Sorun aslında sabit diskinizin ya çökerse sorunu değil, ne zaman çökecek sorunundan ibarettir. Kesinlikle doğru zira disk sürücünüz öyle ya da böyle bir gün sorun çıkaracak ve bozulacaktır, ve eğer hazırlıksız yakalanırsanız tüm verilerinize güle güle diyebilirsiniz. Bu kesin bir gerçek olup sorundan kaçmak için ya, tabir-i caizse şansımıza güveniyoruz ya da pek çoğumuz ya birkaç yılda bir yeni bir bilgisayar alıyoruz. Eğer siz de “benim bilgisayarıma birşey olmaz, ben zararlı hiçbir yazılım kullanmıyorum” diyorsanız, inanın yanılıyorsunuz. Yıllardır üzerinde çalıştığınız belgelerin, hazırladığınız CVlerin, çektiğiniz tüm resimlerin, satın aldığınız tüm müziklerin ya da önümüzdeki hafta teslim edeceğiniz bitirme tezinizin bir çırpıda gidiverdiğini düşünün. Sanırım hiçbiriniz bununla karşılaşmak istemezsiniz. İşte bu sebeple düzenli olarak sistem yedeğinizi almanın inanın çok büyük faydaları var ve bir gün bilgisayarınızı açtığınızda sorunla karşılaştığınızda “bu yedeği iyi ki almışım” diyeceksiniz.

Disk Utility ile Yedek Almak

Yedeklemenin birden fazla yolu vardır. Sadece bilgisayarınızda bulunan ve yedeklemek istediğiniz dosyaları yine bilgisayarınızda başka bir yere kopyalamaktan tutun da, ısınmaya ve ıslanmaya dayanıklı yedekleme çözümleri için özel olarak geliştirilen ve pek çok güvenlik aracı ile düzenli olarak kontrol edilen harici bir disk sürücüsü üzerinde verilerinizi depolayabilirsiniz. Bu yazımızda anlatacağımız yöntem ile bilgisayarınızdaki verileri yinr bit disk sürücüsü üzerinde depolayacaksınız ancak yine ilgili sürücüyü günlük işlerinizde de kullanmaya devam edebileceksiniz. Bunun için imdadımıza Mac OS X işletim sistemi üzerinde gelen ücretsiz Disk Utility aracı yetişecektir.

Burada kafaları karıştıran şey, Disk Utility’nin kullandığı terminolojidir. Ortalama bir kullanıcının anlayabileceği bir kelime seçmektense Disk Utility, oluşturduğu kopyaların adını imaj (image) olarak isimlendirir. Aslında bu imajlar, sürükle-bırak yöntemi ile oluşturulmuş kopyalardan çok daha kullanışlıdır. Disk Utility, sistem yetkilendirmelerini, gizli Unix dosyalarını ve daha görünmeyen pek çok işlemi yönetebilir, ancak en önemlisi bu işlem sırasındaki veriyi yönetmektir. Sözün özü, Disk Utility ile oluşturulan kopyalar geri dönüştürüldüğünde, orjinalinin aynısı olarak kalacaktır.

Her şeyden önce, Disk Utility’i sistem sürücünüz üzerinden onu kopyalamak için kullanacaksanız, onu alternatif bir kaynak üzerinden başlatmanız gerekecektir. Bunun için ya bilgisayarınızı Firewire modunda başlatarak başka bir Mac üzerinden erişmeli, ya da bilgisayarınız ile birlikte gelen OS X kurulum diskini kullanmanız gerekecektir. Alternatif olarak, eğer deneyiminiz varsa, sisteminizi sürücünüz üzerinde bulunan başka bir disk bölümü üzerinden de başlatabilirsiniz.

Örneğimizi sisteminizi Mac OS X Kurulum diski ile bilgisayarınızı yeniden başlattığınızı varsayarak detaylandıracağız. Sisteminize ilgili diski yerleştirdikten sonra bilgisayarızı yeniden başlatın. Sisteminiz yeniden başlarken açılış sesini duyar duymaz klavyenizin D tuşuna basılı tutarsanız sisteminiz kurulum DVD’sinden başlayacaktır. Arabirimin tamamen yüklenmesini bekleyin (birkaç dakika sürebilir). Ardından Applications menüsünden Disk Utility yazılımını çalıştırabilirsiniz. Macinizi CD/DVD sürücüsü üzerinden çalıştırmak doğrudan disk üzerinden çalıştırmaya kıyasla çok daha yavaştır. Bu sebeple beklemeye hazır olun.


Disk Utility uygulamasını başlattıktan sonra yedeklemey istediğiniz sürücüyü seçip araç çubuğu üzerindeki “New Image” düğmesine tıklayın ve açılan pencereden oluşturulacak imaja bir dosya isim verin. “Save” (kaydet) düğmesine basmadan önce “Image Format” (İmaj Biçimi) bölümündeki seçeneklerden bahsetmek istiyoruz. “Compressed” (Sıkıştırılmış) seçeneği, oluşturulacak dosyayı sıkıştırarak disk sürücünüz üzerinde daha az yer kaplamasına yardımcı olurken, “Read Only” (Sadece Okunur) seçeneği, imajı sıkıştırmaz ancak oluşturulan imaj üzerindeki herhangi bir dosyanın başka herhangi bir yazılım ya da kullanıcı tarafından değiştirilmesini engeller. “Read/Write” (Oku/Yaz) seçeneği ise aynı disk imajını oluşturur ancak ilgili imajda bulunan dosyaların daha sonradan değiştirilmesine olanak sağlar. Her ne kadar bu seçenek size daha sonradan istediğiniz dosyalar üzerinde değişiklik yapmanıza olanak sağlasa da, istenmeyen şahısların ve yazılımların ilgili dosya üzerinde değişiklik yapmasının da önünü açacaktır. Eğer yedekleyeceğiniz dosyaların güvenliği sizin için önemli ise bu seçeneği seçmemenizi tavsiye ediyoruz.

Son olarak “Encyription”(Şifreleme) bölümü altında eğer AES-128 ya da AES-256 (sadece Mac OS X 10.5 Leopard) seçeneklerinden birini seçerseniz, kopyalama sonucunda oluşturulacak dosyaya erişim için öncelikle bir şifre girilmesi istenecektir. Varsayılan olarak bu şifre, Mac OS X işletim sistemindeki kullanıcı hesaplarına ait hesap bilgilerinin tutulduğu Keychain altında depolanacaktır. Ancak ilgili yedeği kimi zaman Keychain’e erişemeyeceğiniz durumlarda da kullanabileceğinizi göz önünde bulundurarak, unutmayacağınız bir şifre seçin ya da seçtiğiniz şifreyi bilgisayarınızın dışında daha sonra kaybedemeyeceğiniz bir yere not edin. Unutmayın ki şifresini hatırlamadığınız bir yedek dosyası, hiç yedek almamış olmakla eşdeğerdir.

Tüm seçenekler tamamlandığında “Save” (Kaydet) düğmesine tıklayarak kopyalama işlemini başlatabilirsiniz. Bu işlem, kopyalanacak dosyaların boyutu ve kayıt penceresindeki seçimlerinize bağlı olarak değişen uzunlukta sürecektir.

İşin zor kısmını tamamladınız ve en kötüsü için hazırsınız. Daha sonra hazırladığınız imajı disk sürücünüze atamak için yapmanız gereken yine Mac OS X Kurulum diski üzerinden sisteminizi başlatıp Disk Utility uygulamasını çalıştırdıktan sonra önce sürücünüzü seçin ve ardından sağ alt köşedeki Restore düğmesine tıklayın. Açılan pencereden daha önce kaydetmiş olduğunuz imaj dosyasını seçmeniz ve işlemi başlatmanız yeterli. İmaj dosyası üzerindeki veriler sürücünüze kopyalandıktan sonra sisteminizi yeniden başlatabilir ve kopyayı aldığınız günkü konumuna geri döndürebilirsiniz. Unutmayın bu işlem sonrasında yedek dosyasını hazırladığınız günden sonra oluşturulan tüm dosyaları kaybetmiş olacaksınız.

Son olarak önemli bir hatırlatma daha yapayım. İmaj dosyasını hazırlarken oluşturulacak dosyayı, imajını oluşturduğunuz sürücünün üzerine kaydedemezsiniz. Doğal olarak Disk Utility, o sürücünün imajını almaya çalışırken eş zamanlı olarak üzerine yazılan yedeğin de yedeğini almaya çalışacağından sonsuz döngüye girecektir. Bu sebeple imaj dosyasını harici bir disk sürücüsüne ya da aynı disk üzerindeki farklı bir bölüme (partition) kaydetmeniz gerekmektedir.