NotToday Posted October 22, 2011 Share Posted October 22, 2011 [color="#FF0000"][b][center][size="3"]Su Soğutma ile Hava Soğutmanın Farkları [/size][/center][/b][/color] [size="2"][color="#000000"][left] [b]Hava Soğutma :[/b] Genelde, doğal veya fan destekli olarak hava soğutması kullanılması, elektronik parçaların soğutulması için çok yaygın bir yöntemdir. Eğer doğal hava akışı, yüzey arttırma* yapmadan parçayı soğutmak için yetersiz ise, parçaya eklenecek bir soğutucu, ısı transferini arttırır ve parçadan ısı emerek parçanın sıcaklığını düşürür. Daha fazla soğutma gerekliyse, eklenecek bir fan yardımıyla soğutucunun üzerinden geçen hava akışı arttırılır ve daha fazla sıcaklığın havaya geçmesi sağlanabilir. Fan hariç, hava soğutma ilave bir cihaz gerektirmez ve soğutma işlemini performanslı olarak yapar. Ama su soğutma, çeşitli ilave ekipmanlar gerektirmektedir. Elektronik parçaların işlem gücü, sahip olduğu transistor sayısı ile arttırılmaktadır. her ne kadar silikon işleme teknolojisinin küçülmesi ve transistor boyutlarının da buna bağlı olarak ufalmasıyla birim bazında enerji sarfiyatları azalsa da, bu seferde belirli bir alana düşen adetleri arttığı için toplamdaki enerji sarfiyatları artmaktadır. Bu sarfiyatın çöpü ise ısıdır. Akılcı tasarımlar ile yüzey alanı arttırmak mümkünse de, bugünlerde soğutucu büyüklükleri ve ağırlıkları anormal artmaktadır. Büyüklük arttıkça, fan tarafından üflenen havaya karşı oluşan geri basınç da artmaktadır, bu fanların da soğutucuyla orantılı olarak büyümesini gerektirmektedir. Fanlar büyüdükçe, fanın kendisi, montaj parçaları, hava girişi ve çıkışı soğutucu üzerinde çok değerli bir kısım alanı kapatmakta, soğutma fonksiyonu için ufak bir tepkiye bile sebep olabilmektedir. [b]Su Soğutma:[/b] Su soğutma sistemleri, hava soğutmanın dezavantajlarına göre daha iyi sonuçlar vermektedir. Daha az akışkan hacmi ile daha fazla ısıyı üzerine alabilir, daha tutarlı bir ısı kontrolü sağlar ve tüm bunları daha sessiz bir şekilde yapar. Soğutma maddesinin fiziksel özellikleri, ısı iletimi ile soğutmanın temelini teşkil eder. Yoğunluğunun az olması sebebiyle hava, ısı iletimi açısından birim ağırlıkta daha az sıcaklık taşıyabilir. Kıyaslama yaparsak, su daha yoğundur ve birim ağırlıkta daha fazla sıcaklık taşır. Kısaca soğutma maddesinin yoğunluğu ve özgül sıcaklığı, onun yüklenebileceği ve taşıyabileceği ısıyı belirler. Hava ve su akışkanlarının fiziksel özellikleri şöyledir. [/left][/color][/size] [color="#483D8B"][b]Madde Özgül Isısı Yoğunluğu:[/b][/color][size="2"][color="#000000"][left] Su 4217 J/kg·°C 998 kg/m3 Hava 1060 J/kg·°C 1.2 kg/m3 Isıyı alma ve taşıma kabiliyeti, aşağıdaki temel akışkan formülüyle hesaplanır. Akışkanın ısı alması = Güç (Watt) / (Özgül Isı x Yoğunluk x Hacim) Örnek olarak 103 Watt’lık enerji ihtiyacı olan bir Prescott işlemciyi soğuturken sıvıda 10 C yükselme olmasını istiyorsak, gerekecek akışkanın miktarını aşağıda hesaplayalım; Hava ile soğutma; Akışkanın ısı alması = Güç (Watt) / (Özgül Isı x Yoğunluk x Hacim) 10 derece C = 103 / (1060 J/kg C x 1,2 kg/m3 x Hacim m3/sn) Hacim m3/saniye = 103 Watt / (1060 J/kg·° C x 1.2 kg/m3 x 10° C) Hacim = 0.0081 m3/sn = [b]8 litre/saniye [/b] Su ile soğutma Akışkanın ısı alması = Güç (Watt) / (Özgül Isı x Yoğunluk x Hacim) 10 derece C = 103 / (4217 J/kg C x 998 kg/m3 x Hacim m3/sn) Hacim m3/saniye = 103 Watt / (4217 J/kg·° C x 998 kg/m3 x 10° C) Hacim = 0.0000024 m3/sn = [b]0,0024 litre/saniye [/b] Hava kullanıldığında, 103 Watt ısıyı, akışkanı en fazla 10C yükseltmek için dakikada 0,5 m3 havayı soğutucu üzerinden geçirmeniz gerekir. Soğutma maddesi su olduğunda ise, dakikada 0,144 litre suyu soğutucudan geçirmeniz yeterli gelecektir. Hava soğutmanın diğer bir dezavantajı ise rakımdır. Deniz seviyesinden yükseldikçe, fanların soğutma performansı da düşer. Sebebi ise çok basittir, deniz seviyesinden yükseldikçe, havanın yoğunluğu azalır. Örneğin, deniz seviyesinden 1500 metre yukarıda yaşayan bir kişinin (Elazığ, Ardahan, Ağrı vb) fanla soğuyan bilgisayar parçaları, deniz seviyesinde yaşayan bir kişinin bilgisayarına göre %14 daha az soğumaktadır. Bunun sebebi fanların sabit hacim transferi yapmalarıdır. Yani deniz seviyesinde üfledikleri hava miktarı ile, 1500 metre rakımda üfledikleri hava miktarı aynı olmasına rağmen, yoğunluk azaldığı için ısı çekme miktarı azalmaktadır. [b]Soğutucu Büyüklüğü Karşılaştırması:[/b] Sıcaklığı akışkana aktarmak için ne kadar yüzey alanının gerekli olduğunun hesaplanması gerekir. Temel ısı transferi kurallarına göre, ısı aktaran yüzey alanı ile ısı aktarım oranı çarpıldığında, ısı aktarım miktarı hesaplanabilir. Formül Q = H x A x Dt şeklinde olup Q = Watt cinsinden aktarılan ısı H = ısı transferi katsayısı (m2’de transfer edilen ısı) A = yüzey alanı (m2) Dt = ısı farkı (soğutma akışkanındaki sıcaklık yükselmesi) Hava için tipik ısı transferi katsayısı 20 Watt/m2 C’dir. Su için tipik ısı transferi katsayısı ise, 9000 Watt/m2 C’dir. Sıvıların daha yüksek ısı transfer katsayıları olduğu için, ısı transferi yapmalarını sağlayan yüzey de daha küçük olabilmektedir. Örneğin; Yukarıdaki düzenekte hava ile soğutmak için gerekli olan yüzey alanı; Alan = Q / (H x DT) = 103 W/(20 W/m2°C x 10°C) = [b]0,5 m2[/b] dir. Yukarıdaki düzenekte su ile soğutmak için gerekli olan yüzey alanı; Alan = Q / (H x DT) = 103 W/(9000 W/m2°C x 10°C) = [b]0.001 m2[/b] olacaktır. Görüldüğü üzere, Prescott işlemciyi havayla soğutmak için gerekli olan yüzey alanı, suyla soğutmak için gerekli olan yüzey alanından 500 kat büyüktür. Pratikte, böyle bir hesabın bize faydası, işlemciyi havayla soğutmak için, anormal büyük bir soğutucu kullanmak gerektiğidir. Operasyonel Ses Karşılaştırması Fanlı hava soğutmanın etkili olabilmesi için, soğutucu yüzeyinde bulunan yaprakçıkların ısıyı üzerine alması ve havaya aktarımını da dengeli yapabilmesi gerekmektedir. Yüksek ısılar üreten parçaları soğutan fanların üfledikleri hava, saniyede 5 metre sürate erişebilmektedir. Bu süratteki soğutmanın ses yapan 2 kaynağı vardır. İlki havayı hareketlendiren paller ve motorun çıkardığı ses, ikincisi ise, soğutucu yapraklarına temas eden havanın sürtünme sesi. Sıvı soğutmalı sistemler ise, ses çıkaran üniteleri azaltmasıyla ünlü olup, her geçen gün daha da ilginç tasarımlarla karşımıza çıkmaktadır. Devir daim pompası çok az miktarda sıvı dolaştırdığı için, çıkardığı ses de azdır. Saniyede 2 metrelik bir sıvı transferi ile rahatlıkla benzer sıcaklık düşürülebilmekte, soğutucu boyutları ise yüzey alanı itibariyle 500’de 1 küçüklükte olabilmektedir. Devir daim pompasının, radyatörün ve fanın uzakta olması da, toplam ses miktarını düşürmektedir. [b]Ç.N.:[/b] Yüzey arttırma: Isınan parçanın ısısını alabilmek ve soğutabilmek için, ısıyı daha büyük bir alana yaymak gerekmektedir. Mesela CPU’nun üzerindeki metal korumanın alanı 4 cm2 ise, buna bir soğutucu takarak yüzey alanını 400 cm2’ye çıkarmak ve ısıyı geniş alana yaymak mümkündür. Soğutucunun kanatları ve bu kanatların havayla temas eden tüm yüzeyleri, soğutulacak alan hesabına eklenir. Böylece 4 cm2’deki ısı, daha az bir eforla soğutulabilir. (Zalman CNPS7000 serisindeki yüzey alanı 3170 cm2’dir.) [/left][/color][/size] [size="1"][color="#4169E1"]Kaynak; The Benefits of Liquid Cooling over Air Cooling for Power Electronics / Chris Soule, Aavid Thermal Products, Inc. [/color][/size] [center][color="#FF0000"][size="2"][b]Not:[/b] Konu ile ilgili öneri ve şikayetlerinizi özel mesaj ile bildirebilirsiniz.[/size][/color][/center] Quote Link to comment Share on other sites More sharing options...
selamaleyküm Posted October 23, 2011 Share Posted October 23, 2011 yaha tamam da o daha pahalı bi sistem deyil mi ?bn 20 lira verip fan almak varken neden 100 lira veripte boru döşettireyim ki ? Quote Link to comment Share on other sites More sharing options...
ulashoca41 Posted October 23, 2011 Share Posted October 23, 2011 100 lira verip su döşettirince overclock yaparsan sistemi en üst seviyede kullanabilirsin Quote Link to comment Share on other sites More sharing options...
byxxl Posted October 23, 2011 Share Posted October 23, 2011 [quote name='selamaleyküm' date='23 October 2011 - 17:51 ' timestamp='1319392319' post='1100013'] yaha tamam da o daha pahalı bi sistem deyil mi ? bn 20 lira verip fan almak varken neden 100 lira veripte boru döşettireyim ki ? [/quote] daha iyi soğutmak, daha fazla performans almaktır. Quote Link to comment Share on other sites More sharing options...
NotToday Posted October 28, 2011 Author Share Posted October 28, 2011 [quote name='ulashoca41' date='23 October 2011 - 21:39 ' timestamp='1319395143' post='1100044'] 100 lira verip su döşettirince overclock yaparsan sistemi en üst seviyede kullanabilirsin [/quote] Parçaların ısınması hem yacaşlamaya hem de çabuk yıpranmaya neden olur.Bu nedenle kasadan direkt ısıyı uzaklaştırmak için sıvı soğutma kullanılır... Quote Link to comment Share on other sites More sharing options...
maskem76 Posted October 28, 2011 Share Posted October 28, 2011 100 liramı en ucuz sistem 400-500 den başlıyor 100 liraya bul 3 bilgisayarım var 3 nede döşeyeyim Quote Link to comment Share on other sites More sharing options...
byblt Posted October 28, 2011 Share Posted October 28, 2011 Su sogutmalı sistem ile hava sogutmalı sistem arasındaki fark su parayla hava bedava şaka biyana su sogutma sistemi biraz masraflı bi sistem bakımı felan var suyu var sürekli dikkat etmen gerekiyor hem zaman hemde maddiyat açısından biraz 2 inci planda kalır yoksa çok saglam bi sistemdir. Quote Link to comment Share on other sites More sharing options...
NotToday Posted October 28, 2011 Author Share Posted October 28, 2011 Kim ne derse desin conseir likit soğutma sistemi bir numara ama fiyatları 200-300 tl arasımda Quote Link to comment Share on other sites More sharing options...
selamaleyküm Posted November 15, 2011 Share Posted November 15, 2011 bn sadeece misal verdim biliyorum tabikide su soğutmanın pahalı olduğunu kendi ağzınlada sylüyorsun snde bn sadece fiyat farkına dikkat çekmek istedim (maskem 76) cevaptır. ins. almak istediğini almışsındır kardeşim tabi daha verimli ve performansı yüksek bir işletim sistemi kullanmak istiyorsan su soğutma snn için daha iii ancak maliyet yönunden ucuz arıyorsan fan yani hava soğutma tam sana göre derimmm Quote Link to comment Share on other sites More sharing options...
gunay_221 Posted November 15, 2011 Share Posted November 15, 2011 bırı ucuz bırı çok pahalı fark cebındekı paraya bağlı Quote Link to comment Share on other sites More sharing options...
selamaleyküm Posted November 15, 2011 Share Posted November 15, 2011 aynen ole kardeşim başkada bişey deil :/ Quote Link to comment Share on other sites More sharing options...
A.USTA Posted November 16, 2011 Share Posted November 16, 2011 Borulu sistem çok da tercih edilmiyor açıkcası yukarda arkadaşın dediği gibi en ucuz sistem 300 tl den başlıyor bizim insanlarımızın sıcak para verirken ne kadar zorlandığı biliniyorken 35 40 liralık bir sistem varken kolay kolay hiç kimse 300 400 lüğe yönelmez bana kalırsa Quote Link to comment Share on other sites More sharing options...
NotToday Posted November 16, 2011 Author Share Posted November 16, 2011 Emin ol overlok tutkunları o kadar parayı gözden çıkartıyor.Zaten aşırtma yapmayacaksan iyi bir havalı soğutma en iyisi.Sıvı soğutmanın birçok sorunu var.En basitinden su sızdırabilir. Quote Link to comment Share on other sites More sharing options...
selamaleyküm Posted November 21, 2011 Share Posted November 21, 2011 aynen ole bunun sonucundada anakartın devrelerine zarar verir ve anakartı çöpe atmak zorunda kalrsınn Quote Link to comment Share on other sites More sharing options...
Shain_K Posted November 21, 2011 Share Posted November 21, 2011 ben 6 ayda bir sistem yeniliyorum istediği kadar yıpransın. Quote Link to comment Share on other sites More sharing options...
NotToday Posted November 21, 2011 Author Share Posted November 21, 2011 Saf su kullanınca birşey olmaz diyorlar.Sonuçta saf suyun iletkenliği yok.Tabi tecrübe etmek lazım Quote Link to comment Share on other sites More sharing options...
selamaleyküm Posted December 1, 2011 Share Posted December 1, 2011 iii madem nasıl biliosanız ole olsun bnm bldğm kadarıyla hava soğutma en iisi iii madem nasıl biliosanız ole olsun bnm bldğm kadarıyla hava soğutma en iisi Quote Link to comment Share on other sites More sharing options...
Recommended Posts
Join the conversation
You can post now and register later. If you have an account, sign in now to post with your account.
Note: Your post will require moderator approval before it will be visible.