İrlandanın Osmanlıya Şükranı

[mucit41]

rlanda'nın şirin liman şehirlerinden başkent Dublin'e 70 mil uzaklıktaki Drogheda şehri, geçtiğimiz Mayıs ayında, fevkalade manalı bir törene sahne oldu. Bu tören. bir buçuk asır önce İrlanda’yı kasıp kavuran kıtlık döneminde Osmanlı Devleti'nin yaptığı nakdi ve aynî yardımın hatırasına hazırlamış şükran plaketinin asılması münasebetiyle düzenlenmişti.

Tarihi bilgi ve belgelere göre. 2 milyon üzerinde kişinin göç etmesine ve ölümüne yol açan açlık ve kıllık felaketi sırasında. Sultan Abdülmecit, İrlanda halkına 10 bin sterlin yardımda bulunmak istediğini bildirir. Ne var ki, kendi topraklarına dahil hu bölgeye sadece 2 bin sterlin vermeyi kararlaştıran İngiltere Kraliçesi Victoria. İstanbul'daki Büyükelçisi vasıtasıyla Sultan'ın teklifine karşı çıkar ve Osmanlı bağışı, neticede bin sterline iner Abdülmecit bu defa tahıl yüklü beş gemi gönderir İrlanda'ya. İngilizler'in Dublin limanına sokmadığı gemiler yüklerini Drogheda limanına boşaltırlar (1847)

İşte bu insanî yardımın hatırasına, Drogheda Belediyesi'nce yaptırılan şükran plaketi. 150 yıl önce Türk gemicilerin misafir edildiği eski belediye sarayının duvarına (şimdi Westcourt Oteli) çakıldı. Düzenlenen törende ve verilen resepsiyonda konuşan Türkiye'nin İrlanda Büyükelçisi Taner Baytok, olayı "The Thresthold" dergisinde, Thomas P. O'Neill imzasıyla 1957 yılında, yayınlanmış bir yazıdan öğrendiklerini açıkladı.

Baytok, İrlanda asil zadelerinin padişaha gönderdiği ve halen Topkapı Sarayı Müzesi arşivinde muhafaza edilen teşekkür mektubunun da Osmanlı yardımını doğruladığını belirtti. Mektupta şöyle deniyordu,

"Aşağıda imzası bulunan biz İrlanda asilzadeleri, beyefendileri ve sakinleri, Majesteleri tarafından acı çeken kederli İrlanda halkına gösterilen cömert hayırseverliğe ve ilgiye en derin minnetlerimizi saygıyla takdim eder ve onlar adına Majesteleri tarafından İrlanda halkının ihtiyaçlarını karşılamak ve acısını dindirmek üzere cömertçe yapılan 1000 paundluk bağış için teşekkürlerimizi sunarız."

ACI GÜN DOSTU

İngiltere Kraliçesi'nin kendi topraklarına dahil bir bölgeye yapılmak istenen nakdî yardımı engellemesi ve onda birine düşürmesi, ibret verici bir olaydı.Buna karşılık, Osmanlı Sultanı’nın siyasi sürtüşmeleri ve ulaşım güçlükleri de göze alarak. 4 bin kilometre uzağa tahıl yüklü gemiler göndermesi, tarih sayfalarında benzerine rastlanmayacak bir alicenaplık örneğiydi. Baytok, Avrupa'da demokratikleşme ve insan hakları konusunda haksız tenkitlere maruz kaldığımız bir sırada gerçeklesen bu şükran plaketi törenini. "Türkler'in insan sevgisinin, muhtaçlara ve acı çekenlere nasıl yardıma koştuğunun delili" olarak değerlendiriyordu.İrlanda halkının kadirşinas jesti ise Türk kamuoyunda bir moral etki sağlayacaktı,

Geçen yıl 800. kuruluş yıldönümünü kutlayan Drosheda'nın Belediye Başkanı Alderman Frank Godfrey de törende yaptığı konuşmada, hu tarihî olayın İki ülke arasında bir dostluk köprüsü oluşturmasını, yeni işbirliklerine kapı aralamasını temenni etti. Şehir ambleminin Osmanlı hilal ve yıldızı olduğunu hatırlatan Godfrey, "Şükran plaketimiz iki ülke insanlarının dostluk sembolü olacaktır ümidindeyim.Dostumuz Türkiye'yi en kısa sürede Avrupa Birliği içinde görmek istiyorum" dedi.

Bu arada. Kıtlık ve Açlık Müzesi Müdürü de, Türk halkına ve Osmanlı Devleti'ne minnettar olduklarını bir daha vurguladı.

Evet, Avrupa'nın en batısında, tarih boyunca hiç karsı karşıya gelmediğimiz insanların memleketinde, bizimle ilgili, kitabe diyebileceğimiz bir belge çakılı.Oradaki üç-beş satır, insanlık tarihini anlatan ciltler doluşu kitaba sığmayacak bir mana zenginliği içinde, daha nice asırlar ötesine mesaj verip, ışık tutacak.