GENÇLERDE MADDE KULLANIMINI

[R1@3D]

Okul öncesi dönemde çocuğuma nasıl davranmak gerekir?

Onaylamalarınızın büyük ödül değeri taşıdığı ve öğretilerinizin şartsız bir bağlılıkla alındığı dönemdir. Bu dönemde;

Model olun.

Evdeki zararlı maddeleri tanıtın.

Kendi başına veya bir başkasının vereceği ilaçları almamasını öğretin.

Karar verme alışkanlığını kazandırın.

İlaçların şeker olmadığını, sadece çok gerektiği zamanlarda alınması gerektiğini öğretin.

Zararlı -yararlı yiyecekleri tanıtın.

Kendi bedenine - sağlığına dair girişimlerini övün.

Okul çağı döneminde çocuğuma nasıl davranmak gerekir?

Zihinsel becerilerinin geliştiği ve okulla başlamasıyla aileden ayrıldığı bir dönemdir. Bu dönemde;

Aile kurallarını öğrenmelerini sağlayın.

Sağlıklı olmanın önemini gündeme getirin,

Sigara ve alkolün zararlarından bahsedin.

Reklamlarda satış yapmak için nasıl yollar izlediğini örneklerle açıklayın.

"Hayır" demesini öğretin.

Ergenlik döneminde nasıl davranmak gerekir?

Bu dönemin özellikleri şunlardır:

Asi olma

Çabuk öfkelenme

Endişeli hal

Kendine dönüklük

Çabuk heyecanlanma

Ruh halinde sürekli iniş-çıkışlar yaşama

İlgi alanları ve zevklerin hızla değişmesi

Arayış içinde olma

Dış görünüşün önem kazanması

Özerk olma çabası

Ailenin geri plana düşüp arkadaşların ön plana gelmesi

Gruba üyesi olma gayreti

Cinselliğinin farkına varma

Bu dönemde;

Çocuğunuzun arkadaşlarını, onların ebeveynlerini tanıyın ve arkadaşlıklar kurun. Onları evinize davet edin.

Maddeler ve olumsuz etkileri hakkında korkularınıza değil, gerçek dayalı bilgilerle konuşun.

Maddelerin sağlık, görünüş, spor ve diğer aktiviteler üzerinde nasıl etki yapacağını vurgulayın.

Onun sorumluluklarını onun adına yüklenmeyin.

Kurallarınızda tutarlı olun.

Ortak deneyim ve fikir birliğini yaşadığınız alanlarınızı keşfedin.

"Hayır" demesini öğretmeye devam edin.

Spor ve diğer sosyal faaliyetlere yönlendirin.

HANGİ ÇOCUKLAR MADDE KULLANIYOR?

Madde kullanan çocukların bazı özellikleri şunlardır:

Ruhsal sorunları ya da bağımlılığı olan ebeveynin bulunduğu kaotik ailelerde yaşan çocuklar.

Doğru olmayan yetiştirme yolları ile büyütülmüş çocuklar.

Ebeveyn-çocuk arasında bağlanma ve ilgi eksikliği bulunan çocuklar.

Sınıfta aşırı utangaçlık ya da şiddet içeren davranışlar gösteren çocuklar. -Okul başarısında düşüş olan çocuklar.

Sosyal becerileri zayıf olan çocuklar, sapkın davranışlar sergileyen arkadaşlarla "takılma" eğiliminde olan çocuklar.

Okul, iş, aile ortamlarında uyuşturucu kullanımını onaylandığı ortamlarda yaşayan çocuklar

Madde kullanımına geçişte ilk basamaklardan olan sigaraya başlama nedenlerini şöyle sıralayabiliriz:

Büyümenin bir sembolü olarak görülmesi

Reklam ve filmlerin özendirici etkisi

Kız çocuklarında erkeksi olma hevesi

Meydan okuma tarzı

Arkadaş grubuna ayak uydurma çabası

Yapılan araştırmalara göre madde kullanmaya başlama nedenleri arasında şunlar belirtilmiştir.

Arkadaş baskısı % 23.3

Merak % 29.4

Bir gruba ait olmak

Sorunlara çözüm aramak % 27.1 ve/veya sorunlardan kaçmak % 26.0

Farklı görünme isteği

Beğeni toplamak % 24.3

Eğlenmek % 25.9

ÇOCUĞUNUZUN MADDE KULLANIP KULLANMADIĞINI ANLAMA

Çocuğunuzun madde kullanıp kullanmadığını anlamanın bir çok yolu olabilir. Bunlar arasında en kesin sonucu idrar testi verir. Ama bu yönteme başvurmadan önce bazı işaretlere dikkat edebilirsiniz. Gerektiği durumlarda saç testine de başvurulabilir.

Madde kullanan çocuklar aile ilişkilerini azaltır ve evde daha az vakit geçirirler.

Her zamankinden daha fazla para harcamaya başlarlar.

Hiç tanımadığınız yeni arkadaşlar edinmeye başlarlar.

Kendisine olan özeni azalır.

Çevresi ve arkadaşları eski önemlerini yitirirler.

Hafif uykulu ve yorgun gözükebilirler.

Yeme alışkanlıkları bozulur, kilo kaybedebilirler.

Daha sinirli olabilirler.

ÇOCUĞUNUZUN MADDE KULLANDIĞINDAN ŞÜPHELENİYORSANIZ...

Çocuğunuzu ona fark ettirmeden izleyin

Maddeler hakkında bilgilenin

Kendinizi hazır hissettiğiniz zaman konuşmak için hazırlıklı olun.

Konuşmak için uygun bir ortam yaratın.

Madde kullanımı ile ilgili duygu ve düşüncelerinizi paylaşın.

İnkar edecektir, bu normaldir.

Üstüne gitmeyin, izlemeye devam edin.

Bir süre sonra tekrar konuşmayı eneyin.

Onu bunaltmadan izleyin ve tekrar konuşmak için fırsat kollayın.

Üçüncü kişilerden konuşmak için yardım isteyin.

ÇOCUĞUNUZ MADDE KULLANIYORSA YAPMANIZ GEREKENLER

Onun farklı olduğunu kabullenmek:

Onun farklı olduğunu kabullenmek gerekir. Evdeki diğer çocuklardan davranışları farklı olabilir. Diğerlerinin gösterdiği tepkilerden farklı tepkiler gösterebilir. Aile çevresinde böyle bir çocuk görmediklerinden yakınır. Onun zaten farklı bir çocuk olduğu için madde kullanmaya başladığı unutulmamalıdır.

Duyguları kontrol etmek:

Anne ve baba duygularını kontrol etmek zorundadır. Kimsede kabahatin olmadığını, sorunun çocukla aralarındaki ilişkide olduğunu kabullenmelidir. Her şey yeni başladığını düşünmeli, ümitsizliği bir kenara bırakmalıdır.

Sınırları koymak:

Anne-baba çocuğuna sınır koymayı öğrenmelidir. Bu çocukların sınır koymakta ve kurallara uymakta güçlük çektiğini biliyoruz. Bu nedenle, aile yeni stratejiler geliştirerek, onun kurallara uymasını sağlamalıdır. Bu kurallar baskı biçiminde olmamalı, ortak bir yol geliştirilmeye çalışılmalıdır. Bunun için gerekirse, profesyonellerden yardım almalıdır.

Sorumluluğunu almasını sağlamak:

Çocuğun kendi sorumluluklarını almayı öğrenmesi çok önemlidir. Madde bağımlısı olanlarda, sorumluluk alma ve kendi sorumluluklarını yüklenme oranı çok düşüktür. Bu gençler ve çocuklar tüm sorumluluklarını başkalarına yüklemeye çalışırlar. Böylece yaşamlarının sorumluluğunu almaz ve madde kullanmaya devam ederler. Aynı şekilde kendi bedenlerinin sorumluluğunu da almadıkları için, madde kullanımı ne kadar zarar verirse versin madde kullanmaya devam ederler.

Beklentilerini düşürmek:

Anne-babanın amacı, onun zarar görmesini azaltmak olmalıdır. Bambaşka bir çocuk haline getirmek gibi bir hedef olamaz. Bunun için de öncelikle onun farklı olduğunu kabullenmek gerekir.

Yeni beceriler kazanmak:

Anne-baba çocuğuyla başa çıkabilmek için yeni beceriler kazanmak zorundadır. Örneğin, çok kolay öfkeleniyorsa, öfkesini kontrol etmeyi öğrenmelidir. Çatışmaları çözme yöntemleri konusunda kendisini geliştirmeli ve yeni beceriler edinmelidir.

Yeni stratejiler geliştirmek:

Anne-baba bugüne kadar uyguladığı yöntemlerin başarısız olduğunu kabullenmelidir. Eğer, anne babanın bugün kadar uyguladığı yöntemler başarılı olsaydı, zaten çocuk uyuşturucu madde kullanmayacaktı. Bu nedenle, başarısız yöntemler tekrar uygulanmamalı ve bir kenara bırakılmalıdır. Aile farklı sorun alanları için, yeni ve farklı yöntemler geliştirmek zorundadır.

İlk adımı atan olmak:

Ergenler, ergenliğin verdiği doğal isyankarlık ortamlarında anne-babaları ile uyuşmayı genelde ret ederler. Sonuçları ne olursa olsun, her şeyi göze alıp uyuşmazlığı tercih edebilirler. Bu nedenle öncelikle anne-babanın değişmesi gereklidir. Anne-baba değişince o da değişmeye başlar. Bir başka deyişle, anne-baba bir "büyüklük" yapmalıdır.

Çocukla iletişimin kalitesini artırmak:

Ebeveynlerin, çocuklarının uçucu madde kullandıklarından çok geç haberdar oldukları gözlenmiştir. Bir araştırmada çocukların %18'i uçucu madde kullandığını belirtirken, ebeveynlerin sadece %1'i çocuklarının uçucu madde kullandığını ifade etmiştir. Bu da, anne-babanın iletişiminin aslında çocukla ne kadar düşük olduğunun bir göstergesidir. İyi iletişim için, iyi dinlemek gerekir. Dinlemek, konuşmak değildir. Onu anlamaktır. Dinlemek, onu dinlediğini ve anladığını göstermektir.

Hayatı sürdürmek:

Anne-baba hayatını o çocuğu üstüne odaklamamalıdır. Bir yandan onunla uğraşırken, hayatını da sürdürmeye özen göstermelidir. Bu şekilde evdeki diğer çocukları koruyabilir ve onların madde kullanan kardeşlerinden etkilenmesini azaltabilir. Yine bu şekilde anne-baba kendini koruyabilir ve uzun süreli olarak madde kullanan çocuğu ile uğraşabilir. Yoksa kısa sürede yorulur ve yarı yolda kalır. Öte yandan, ailenin tüm üyelerinin ilgisinin tek kişiye odaklanması sonucu, madde kullanan genç bu ilgiyi kaybetmemek için madde kullanmayı da sürdürebilir.

Onu anlamak:

Onu ve yaptıklarını anlamak zorundayız. O kendi doğrularını yapıyor ve yaşıyor. Onun doğruları bizim doğrularımızdan farklı olabilir. Bazı davranışlarını, bilerek yapmadığını da kabullenmemiz gerekiyor. Eleştirilmesi gereken onun kendisi değil, davranışları olmalıdır.

Çatışmaları çözmek:

O öfkeliyken tartışmaktan kaçınmak gerekir. Çatışma ertelenmelidir. Örneğin, o sinirlendiği zaman tepki göstermek yerine, o sakinken ve her şey yolundayken onunla sorunları konuşmak daha yararlı olacaktır. O maddeliyken tartışılmak yerine, ayıldıktan sonra gerekli olanlar konuşulmalıdır. Çatışmalar tartışmayla ya da kavgayla çözülemez!

Onu desteklemek:

Unutmayalım! Onun da yaptığı doğru şeyler var. Hep onun kötülerinin ya da yanlışlarının üstüne odaklanmak, başarıyı getirmez. Bu nedenle, olumlu davranışları da görülmeli ve bu davranışları yüzünden övülmelidir. Kimi zaman olumlu davranışları dolayısıyla ödüllendirilebilir. Kötü davranışlar yerine iyi davranışlar üstüne konsantre olunmalıdır.

Hazırlayan: Doç. Dr. Kültegin Ögel

[exit]

Lutfen konu basligini kucuk harflerle yaziniz. Tamami buyuk harflerden olusacak sekilde konu basligi veya icerigi yasaktir.