Zaman Gazetesi'nden Çarþý

[Sisyphos]

‘çArþý her þeye kArþý’

TEMEL YÝRMÝBEÞOÐLU

Liglerin en coþkulu, en üretken ve en etkili taraftar topluluðu Beþiktaþ Çarþý grubu, 2007’de 25. yýlýný kutlama hazýrlýklarý yapýyor.

Entelektüel, aðýrbaþlý, hýnzýr, sivri dilli, muhalif, hümanist, anarþist, küfürbaz gibi farklý insanlardan oluþan Çarþý'nýn seveni kadar sevmeyeni de çok. Ama þu da bir gerçek ki Türkiye’nin en popüler taraftar grubu. En pratik ve en akýlda kalýcý sloganlarý onlar geliþtiriyor. Zaman zaman taraftar olmaktan çýkýp siyasî ve toplumsal mesajlar da verebiliyorlar. Futbol ile ilgili pankartlarý kadar Irak, Filistin ya da Türkiye'nin hassas olduðu dinî ve millî meselelerle ilgili sloganlarý da akýllarda kalýcý. Hit þarkýlarý devþirip takýmlarýna besteler yapan, gerektiðinde bir pankartla toplumun duygularýna tercüman olan, yeri geldiðinde “Çarþý her þeye karþý” diyerek tepki koyan bu grubu mercek altýna aldýk.

Tezahüratlarý ve maçlarda açtýklarý pankartlarýyla adýndan her geçen gün biraz daha söz ettiren Çarþý, en çok da ‘Çarþý her þeye karþý’ sloganýyla tanýnýyor. Aslýnda Beþiktaþ futbol takýmýnýn kapalý olarak tabir edilen tribününde açýlmýþ bir pankarttý bu. Ýlk bakýþta negatif görünse de, salt neye ya da kime karþý olduðu belli olmayan, Çarþý grubunu temsil eden isimlere sorduðumuzda ise “Haksýzlýða, adaletsizliðe ve ona çanak tutanlara verilmiþ bir cevap” olarak karþýmýza çýkýyor. Çarþý, ismini Beþiktaþ semtinin içinde küçük esnaflarýn bulunduðu yerden alýyor. Galatasaray’ýn Mecidiyeköy’de Fenerbahçe’nin Kadýköy’de yerleþmesi gibi Beþiktaþ futbol takýmýnýn da atardamarýný Çarþý oluþturuyor. Derbi maçlarýn Ýnönü Stadý’nda oynandýðý dönemde, Beþiktaþ taraftarý Çarþý’da toplanýp grup halinde Ýnönü Stadý’nýn kapalýsýný kapmaya çalýþýrmýþ. Bir zamanlar kapalý için kavgalar yapýlýr, emanetler çekilir, kan dökülürmüþ. Þimdi bunlar geride kaldý. Artýk büyük takýmlarýn kendi statlarý var. 1993 yýlýnda alýnan bir karar sonrasý tribünlerde yarý yarýya taraftar bulunmasý kaldýrýlýnca, sokaklara taþan yer kapmaca kavgasý yerini ‘en iyi taraftar grubu kimde?’ye býraktý. Son yapýlan anketlerde Beþiktaþ Çarþý Grubu’nun en tanýnan taraftar kitlesi olduðu ortaya çýktý.

Hakem Ali Aydýn’ýn Pascal Nouma’ya “zenci futbolcu” sözleri tribünler için yeterli olmuþtu. Bir sonraki maçta “Hepimiz zenciyiz” pankartý, tribünlerin din, dil ýrk ve renk ayrýmýna geçit vermediðinin ispatýydý. Fenerbahçe taraftarlarýnýn Rýza Çalýmbay için astýklarý “Rýza efendi iki ekmek bir süt” pankartýna cevap gecikmedi. “Hepimiz kapýcýyýz”. Hatta sahiplenmiþliði göstermek için bir de beste yapýldý. Halkýn takýmýyýz. Hepimiz kapýcýyýz./Ýnsanlarýn efendisi topluma hizmet edendir./Hepimiz emekçiyiz, halkýz, Beþiktaþlýyýz. PKK saldýrýlarýnýn arttýðý dönemde “Þehitler ölmez vatan bölünmez” Ýstiklal Marþý’ndan sonra inadýna söyleniyordu. Beþiktaþ tribünlerinin bu üretkenliði rakipleri için de bir örnek teþkil etti.

Usame bin Ladin’in ikiz kuleleri bombalamasý tribünlere esin kaynaðý olurken yeni beste de gecikmedi: Nasýl yýktýn Amerika’yý/Usame baba bize kýyak yapsana/Sami Yen’i bombalasana. Bunlar marjinal olarak ortaya çýksa da Beþiktaþ taraftarý vatandaþlýk görevini yerine getirip “Vergimizi de vereceðiz, þampiyon da olacaðýz” diyordu. Siyah-Beyaz renklerin deðerini göstermek için de “Erkek adam renkli takým tutmaz” sloganýný geliþtirdi. Irak Savaþý’na “Beþiktaþlýyýz savaþa karþýyýz’’ diyerek tepki koydular. Yýldýz futbolcularýn takýmdan ayrýlmak istemesi üzerine “Bu sevda bitmez, bu hasret dinmez, isteyen gider hiç fark etmez” pankartýyla onlara mesaj yolladýlar. Beþiktaþ’ýn aldýðý kötü sonuç karþýsýnad bile “Biz seni sevinmek için sevmedik ki!” diyebilecek kadar vefalý olduklarýný gösterdiler.

Repertuarýmýz sanatçýlardan geniþ

Alen, Sarý Murat, Optik Baþkan, Ayhan Güner... Bu isimleri herkes bilmeyebilir; fakat Beþiktaþ kapalý müdavimleri onlarý çok iyi tanýyor. Çarþý grubu olarak adlandýrýlan kapalýdaki 5-6 bin kiþilik taraftarýn baþýnda bulunan tribün liderleri. Sorularýmýzý sorduðumuzda “Eðer biz tribünün sesiysek söylediklerimiz de onlarýn sözüdür.” diyerek grup kararý alýndýðýný görüyoruz. Çarþý’nýn doðuþunda 12 Eylül ihtilalinin de parçasý var. Ýhtilal yýllarýnda tribünler yarý yarýya dolarken kapalýyý kapma çabasý Çarþý’nýn ruhunu oluþturuyor. O ruhla da UEFA’da oynanan Vaduz maçýnda 24 farklý besteyi seslendirdiklerini ifade ediyorlar. Tezahürat iþinin yürekle ilgili olduðunu da belirterek “Bizim repertuarýmýz sanatçýlardan geniþ.” diyorlar.

Ama takýmlarýnýn bir marþý olmamasýna da üzülüyorlar. Birçok beste yapýldýðýný belirtiyorlar fakat tribünde marþ geleneðinin olmadýðýný, þarkýlarýn bestelenmesinin kolay olmasý nedeniyle kabul gördüðünü söylüyorlar. “Beþiktaþ’ým benim biricik sevgilim” þarkýsýnýn bir maçta 25 dakika kesintisiz söylendiðini hatýrlatýyorlar ve bunun dünyada benzeri olmadýðýný iddia ediyorlar.

Tribünde din, dil, ýrk, saðcý-solcu ayrýmý olmaz

Hayatý Beþiktaþ’a endeksli olarak yaþayan insanlarýn olduðunu söylüyorlar: “Çarþý her þeye karþý derken adaletsizliðe, haksýzlýða karþýlýk var. Bizim çarþýda demokrasi vardýr. 6 bin kapalý koltuk var. Herkes fikrini makul ölçülerde ortaya koyar. Merkezde Beþiktaþ var, onun içinde oturup üretiyorlar. Þarkýlar, sloganlar bu kendini vermiþlikten çýkýyor. Tribünde, Ermeni-Yahudi, solcu-saðcý, ülkücü ya da din, dil, ýrk ayrýmýnýn olamayacaðýný belirtiyorlar. “Beþiktaþ’ýn siyaseti yapýlmaz. Ancak Beþiktaþ altýnda birleþilir.” diyerek kesin konuþuyorlar.

Devlet büyüklerini yuhalamayýz

Süleyman Seba yaþlanmýþtý. Dinamik isimler gerekliydi. Biz saygýmýzý hiç kaybetmedik. Ama Beþiktaþ küçülüyordu, enerjisini kaybetmiþ yönetim vardý. Rant gruplarý oluþmuþtu. Biz o dönemde onlara yenildik. Deðiþim þart oldu.

Tayfur’un jübilesinde yapýlan ýslýklamalar o maçta tribün hiyerarþisindeki boþluðu ortaya koydu. Çoðu Tayfur’un davetlisi insanlardý. Devlet büyüklerini yuhalamak bizim haddimize düþmez. Beþiktaþ’ýn karþýsýnda olanýn karþýsýndayýz.

Kapitalist sistem takýmlarda istikrar istemiyor. Bizim tribünler sosyal demokrattýr. Beþiktaþ semti yýllardýr sosyal demokrat. O da tribüne yansýr. Bizim tribünler hiçbir zaman ikinciliðe düþmemiþtir. Kapalý, ayrý bir fenomendir. Anlatýlmaz bu, içine girip yaþanmalý.

Basýn, kavga çýksýn, reyting yapalým peþinde. 93’ten sonra toplu kavgalar bitti. Esas basýn, kafasýndaki tel örgüleri kaldýrmalý. Onlar reyting için sürekli olarak en küçük olaylarý körüklüyor.

Bize yararlý olmayan futbolcuyu göndeririz. Ve gönderdik. Bizim istediðimiz isimler de gitti. Del Bosque’ye ‘Yeniköy Kasab’ý dersen taraftar olarak sahip çýkamazsýn. Eðer beþ hafta sonra tribünler Tigana’nýn aleyhine dönerse bize laf düþmez.

Biz, kim baþkan seçilirse onun arkasýndayýz. Onun öncesinde kim güven veriyorsa onu destekleriz. Baþkan Demirören iyi niyetinin kurbaný, yanýndaki adamlarý yanlýþ seçiyor. Bir dönem transferde önüne geleni aldýlar

Kaynak : http://cumaertesi.zaman.com.tr/?bl=8&hn=3593[/CODE]