'Türkiye Barýþýný Arýyor Konferansý'na neden katýldým?

[S3RHAT]

Barýþ toplantýsýna neden katýldým?

'Türkiye Barýþýný Arýyor' konferansýnýn çaðrýsý etkileyiciydi. Her tür þiddet ve ayrýmý reddediyordu. Ortak acýdan hareket edip çözümü içeride arýyordu

19/01/2007 CEVAT ÖNEÞ

13-14 Ocak 2007 tarihlerinde Ankara'da yapýlan 'Türkiye Barýþýný Arýyor Konferansý'na, dinleyici olarak katýldým. Sade bir vatandaþ olarak, konferansý izleme ihtiyacýný duymama raðmen, emekli olduðum MÝT'in kimliðini taþýmam sebebiyle, katýlýþýmýn farklý yorumlarla dikkati çektiðini müþahede ettim.

Öncelikle konferansa katýlýþýmýn sebeplerini açýklamak istiyorum.

Gazete ilaný ile haberdar olduðum çaðrýnýn içeriðinden etkilendiðimi belirtmeliyim. Çaðrýda:

Her türlü þiddeti ve ayrýmcýlýðý reddeden,

Çözümü Türkiye'nin iç dinamiklerinde arayan,

Yaþananlarýn, herkesin ortak acýsý olduðu gerçeðinden hareket eden,

Sosyal barýþý, sosyal adaletten ayrý düþünmeyen, bir sesleniþin herkese yapýlýþý ve birlikte çözüm arayýþý iradesinin ortaya konuþ þeklinin etkili olduðunu söylemeliyim. Çaðrýcýlarýn; saygýn kimliklerinin, deðiþik düþünce yapýlarýnýn, farklý aidiyetlerinin karþýlýksýz býrakýlmasý mümkün deðildi. Milli Ýstihbarat Teþkilatý'nda (MÝT) fiilen 41 seneyi aþan çalýþma süreci içinde; 1960'lý, 1970'li, 1980'li, 1990'lý ve 2000'li yýllarýn Türkiyesi'nin acý veren temel sorunlarý içerisinde, Kürt meselesinin de çözümlenemeyerek, 21. yy.'a devrini görmenin verdiði acýyý, 'çaðrý'nýn cümleleri arasýnda gördüðüm için bu konferansa katýldým. Keza; çaðrýda sezinlediðin içtenliðin doðru olup olmadýðýnýn teyidini de, bizzat katýlarak yapmak istedim. Konferans süresince eleþtirilebilecek, eleþtiri getirilmesi gereken hususlarýn varlýðýna raðmen, büyük fotoðrafa bakýldýðýnda; Türk'ü, Kürt'ü Laz'ý, Boþnak'ý, Çerkez'i, Arap'ý Çingene'si, Alevi'si, Sünni'si, Hýristiyan'ý ile tüm etnik, inanç-mezhep ve kültür farklýlýklarýnýn yarattýðý çiçek bahçesinin gücü ve zenginliðini görebilmekten mutlu oldum ve konferansý sonuna kadar ara vermeden heyecanla takip ettim. Bu duygularýmý ÝHD Baþkaný avukat Yusuf Alataþ ile de paylaþtým.

Kürt meselesinin çözümü; Türkiye'nin geliþme dinamiklerini tetikleyebilecek, öncelikli þartlardan biri olmasý bakýmýndan önem kazanmaktadýr. Çözümün siyasi, sosyal, ekonomik, kültürel ve moral deðerlerimize getireceði dinamizmin yaratabileceði sinerji, ülkemizin jeostratejik-jeopolitik imkân ve kabiliyetlerini de güçlendirecek ve zenginleþtirecektir. Bu tespitimin güçlü göstergelerinin, konferansýn atmosferine yansýdýðýný söylerken hayalci deðil gerçekçiyim.

Konferans süresince alabildiðim notlar içerisinde þu hususlar öncelikle dikkatleri çekmiþtir:

Siyasi vasatýmýzda sosyalist kimlikleriyle yer alan ÖDP, EMEP, Kürt kimliðine aðýrlýk veren ve PKK'nýn ideolojik yapýsýnýn etkileyebildiði kesimlerde de aðýrlýðý bulunan DTP ile Kürt siyasetinde etkinliði bulunan birçok þahýs doðrudan ve temsilci olarak katýlmýþlardýr.

Bazý bölge milletvekillerinin ve parti üyelerinin katýlýmýna raðmen AKP, CHP, DYP, ANAP, MHP gibi siyasi partilerimizin temsilci düzeyinde ve aðýrlýkla yer almadýklarý gözlenmiþtir.

DÝSK, HAK-ÝÞ, TESK gibi iþçi kuruluþlarýmýzýn farklý görüþlerine raðmen konuya atfettikleri önem memnuniyet yaratmýþtýr.

Çeþitli ideolojik ve düþünce farklýlýklarýna sahip tanýnmýþ yazar, gazeteci, akademisyenlerin katkýlarý 'diyalog' ve 'birliktelik' taleplerine zenginlik ve bütünsellik katmýþtýr.

Çok seviyeli, kalabalýk bir katýlýmla yapýlan çalýþmalarda PKK'nýn ve diðer organizasyonlarýn simgeli, slogancý müdahalelerine rastlanýlmamasý, 'çözüm' çalýþmalarýnýn devamlýlýðý için ihtiyaç duyulan 'güven' unsurunu güçlendirmiþtir.

Devlet yöneticilerinin ve Meclis'te grubu bulunan siyasi partilerimziin temsil edilmemelerinin katýlýmcýlarda burukluk yarattýðýný söyleyebiliriz.

Yazar Mehmet Uzun eski DEP milletvekili Orhan Doðan'ýn yapacaklarý konuþmalara, mahkemece önceden devlet görevlilerince izlenmeleri tedbirinin getirilmesi, hukuk devleti ilkeleriyle çeliþmesi yönüyle, katýlýmcýlarda geniþ bir memnuniyetsizlik yaratmýþtýr.

Konferansýn baþkent Ankara'da yapýlabilmesi ve katýlýmcýlarýn çeþitliliðinin, 'çözüm' için ortaya çýkan 'ortak irade'yi desteklemekte gösterdikleri heyecan ise herkese yarýnlar için umut vermiþtir.

Konferansta yapýlan konuþmalarda ön plana çýkan bazý tespitler, geliþtirilebilecek çözüm çalýþmalarýnýn þekillendirilebilmesi yönüyle önemlidir. Bu konuda seslendirilen;

Çözüm için bir toplumsal ve siyasi projeye ihtiyaç vardýr.

Barýþ projesine devamlýlýk kazandýrýlmalýdýr.

Sivil politikalarla silahlarýn býrakýlmasý mümkündür.

Bir 'çözüm' için, genel bir siyasi iradenin var olduðunun söylenmesi 'barýþ' çalýþmalarýnýn devamlýlýðý için önemlidir.

Hakkýn öznesi olarak bireyi gören, çokkültürlülüðü benimseyen bir anayasal yurttaþlýk modeli geliþtirilmesi zorunludur.

PKK silahý ilkesel bir duruþ olarak býrakmalýdýr.

Silahý býrakýrken legal hayata adaptasyonlarýnýn saðlanmasý devletin görevidir.

Muhtemel bir yeni çatýþma süreci daha riskli ve kalýcý olacaktýr.

Genel af sorunun çözümünün temel unsurudur.

Çözüm için toplumsal talep mevcuttur.

PKK'nýn silahlý mücadeleyi býraktýðýný bütün dünyaya ilan etmesi gerekiyor. (Osman Baydemir)

Çözüm için özel ve kalýcý bir kalkýnma politikasý uygulanmalýdýr.

Kürt sorunu, eskiden devletle Kürtler arasýnda bir çatýþma iken günümüzde toplumlararasý bir sorun haline gelmeye baþlamýþtýr.

Sorunun çözümünün temel unsurlarýný daðda deðil; þehirde, kentte, toplumda aramalýyýz.

Kürt kesiminin taleplerinin netleþtirilmesi gerekir.

Siyasal temsilin önünün açýlmasý öncelikli sorunlardandýr.

Çözümlerde; insan onurunun deðerinin ortaya konmasý ve empatinin geliþtirilmesi öncelikle ele alýnmasý gereken konulardandýr.

Þiddet kullanýmý, sadece sosyal bir sonuçtur. 'Biz'i inþa etmemiz gerekiyor.

Barýþ için inandýrýcý bir iþaret önemlidir.

Önümüzdeki Nevroz'a birlikte barýþ çaðrýlarýyla çýkabilelim.

Çatýþmasýzlýk ortamýna devamlýlýk kazandýrýlmalýdýr.

Sorunla yüzleþmede güvensizlik ortamý mevcuttur.

Kendi iç sorununu çözen bir Türkiye, Ortadoðu'da güçlenecektir gibi önerilerin katýlýmcýlarca paylaþýlabilirliði dikkatleri çekmiþtir.

Yapýlan konuþmalardan;

Vedat Türkali'nin, "Ben Türk'üm... Ayrýlýk hiç kimseye bir þey kazandýrmaz,. Kürtler her yerde, o noktada da Türkiye batar. Kardeþçe bir arada olmamýz gerekir. Bir birbirimize muhtaç iki halkýz... Tek yolumuz barýþ ve kardeþlik..." söylemiyle,

Yaþar Kemal'in "Kürtler barýþ istiyor, Kürtler azýnlýk deðil kardeþtirler... Ya gerçek bir demokrasi, ya da hiç..." þeklindeki ifadelerinin, coþku ile tüm farklý görüþ taraftarlarýnca desteklenmesi, konferansýn ortaya çýkarmaya çalýþtýðý 'ortak irade'nin oluþumu için umutlarý tazelemiþtir.

Konferansýn þekillendirdiði büyük fotoðraftan ýþýklarýn yaný sýra bazý konuþmalarda ve bazý sorularda kullanýlabilen kelimeler, yapýlan beyanlarýn içerikleri, çözümlerde olmasý gereken olumlu vasatlarýn yaratýlabilmesindeki güçlükleri de göstermiþtir. Nitekim; 'gerilla', 'baðýmsýzlýk hakký', 'federasyon, özerklik' gibi kelimelerin yarattýðý 'bölünme' çaðrýþýmý ile 'PKK'nýn muhatap alýnmasý', 'þiddetin sorumlusunun devlet olduðu' gibi bilinen yaklaþýmlarý ön plana çýkaranlarýn varlýklarýnýn yaratabileceði hassas ortamlar, barýþ çalýþmalarýnýn önemli engelleri arasýnda bulunmaktadýr.

Konferansýn ardýndan yayýmlanan 'barýþ program taslaðý'nda sunulan; siyasi, ekonomik, sosyo-kültürel ve medya/toplumsal iletiþim baþlýklarý altýndaki önerilerde de, yeni tartýþmalarý davet edecek hususlar mevcuttur. Özellikle:

Kürt sorununun 'þiddet ve terörizm sorunu' olarak adlandýrýlmasýndan vazgeçilmesi hususunda PKK ayrýmýnýn yapýlabilirliði,

Silahlý çatýþmalarýn karþýlýklý olarak acilen durdurulmasý,

Kürtlerin siyasal alanýn aktif özneleri olabilmesinin önündeki tüm engellerin kaldýrýlmasý,

Kürtlerin siyasal temsilciler ve partilerinin.. gerçek muhataplar olarak görmeleri,

Kamuoyu vicdanýný rahatsýz etmeyecek bir siyasi af veya demokratik katýlým programýnýn yürürlüðe konmasý,

Kamusal alanda Kürtçenin serbestçe kullanýlabilmesi, gibi önerilerin tartýþýlmasýndaki güçlükler dahi konunun karmaþýklýðý ve hassasiyetini götermektedir.

Sonuç olarak; öncelikle önemli görülen bazý tespitler üzerinde durulmasýnýn yararlý olacaðý deðerlendirilmiþtir:

1. Bir senedir, Türkiye'nin her bölgesinden ve çeþitli kesimlerin katýlýmlarý sonucu gerçekleþtirilen 'Türkiye Barýþýný Arýyor Konferansý'nýn yarattýðý atmosfer, silahlý çatýþmalarýn sürekli þekilde durdurulmasý, silahlarýn býraktýrýlmasý hususunda, geniþ halk kitlelerinin 'ortak iradesi'nin oluþtuðunu göstermektedir.

2. Söz konusu ortak iradenin güçlendirilmesi hususunda; örgütlü, sürekliliðe sahip çalýþmalarýn yapýlmasýna uygun vasatlar, þartlar yaratýlmasý zorunludur.

3. Geliþtirilecek örgütlü çalýþmalarýn; sivil toplum, sendikalar, meslek kuruluþlarý, yerel yönetimler gibi her kesimin katýlýmýný saðlayýcý þekilde geliþtirilmesi gerekmektedir.

4. Öncelikle siyasi iktidarýn ve siyasi partilerimizin bir siyasal ve toplumsal projeyi ortaya çýkararak, verecekleri destek ve yapacaklarý yönlendirmeler, çalýþmalardan sonuç alýnabilmesinin temel unsurlarýndandýr.

5. Yapýlan siyasi ve toplumsal proje çerçevesinde devlet kurumsal yapýlarýnýn birlikteliði ve uyumu öncelikli öneme sahiptir.

6. Çözüm için siyasi iradesini ortaya koyan devlet yapýsýnýn, uzun soluklu süreçte devamlýlýðý saðlayýcý, güven artýrýcý önlemler konusunda atacaðý adýmlara ihtiyaç duyulmaktadýr.

7. Çözümlemeler için olmasý gereken 'zihniyet' deðiþiminde, siyasi iradeye paralel olarak, meþru-hukuki Kürt kimlikli organizasyonlara öncelikli ve ivedi görevler düþmektedir.

8. Devlet siyasi iradesi ve iktidar adayý siyasi partilerimizin; evrensel demokrasi kriterlerini þekillendirdiði bir deðiþim ve yeniden yapýlanma projesini açýklayarak benimsenmesi mümkün olmayan taleplere karþý net bir pozisyon gösterebilmelidirler.

9. Kürt kimlikli meþru ve hukuki siyasi organizasyonlarýn, anayasal çerçeve içerisinde taleplerine þeffaflýk kazandýrmalarý zorunluluðu ile karþý karþýyayýz. Kimliklerini koruyarak Türkiye'nin partisi olabilen, eþit-adil-özgür toplumun bütününü kucaklayabilen siyasal yaklaþýmlar, sosyal bütünlüðü ve ülke bütünlüðünü gerçekleþtirebilir.

10. Örgütün silahlarýný koþulsuz ve sürekli olarak býrakmasý sürecin iþlerliðine hýz kazandýracaktýr.

11. Büyük fotoðrafý görmeden, kelimeler üzerinde takýlarak, çözüm sürecinde engeller çýkarýlmasý, insanlarýmýzýn mutluluðunu ve refah içinde geliþimini engelleyici davranýþlar olacaktýr.

12. Yasal sistem dýþýna çýkarak silahlý mücadeleye giren örgütlerin, meþru devlet ile eþit koþullar yaratma arayýþlarýndan netice alýnamaz.

13. Çözüm sürecinde ortak dil birbirimizi anlayabilmenin öncelikli þartlarýndandýr.

14. Atatürk'ün soya dayanan milliyetçiliði reddeden 'Ne Mutlu Türküm' diyene þeklinde gerçekleþtirdiði bütünleþmenin, evrensel ve toplumsal geliþmelerin yarattýðý deðiþimleri de dikkate alarak, 'Ne Mutlu Türkiye Vatandaþýyým', 'Ne Mutlu Türkiye Yurtseveriyim' kavramlarýyla da, daha kapsayýcý ve içselleþtirici bir yapýyý ortaya çýkarabilecek þartlar mevcuttur.

Cevat Öneþ: Emekli MÝT müsteþar yardýmcýsý-radikal

http://www.radikal.com.tr/haber.php?haberno=210442