İstanbul Rum Patriğinin Mektubu

[tarihogretmeni]

1821'de devlete ihanet ettiğinden, asılan İstanbul Rum Grigoryos Rusya Çarı Aleksandır'a şöyle yazıyordu:

“Türkleri, maddi kuvvetle ezmek ve yıkmak imkânsızdır. Çünkü, Türkler çok sabırlı ve dayanıklı insanlardır. Pek mağrur ve haysiyet duyguları yüksektir. Bu meziyetleri de, dinlerine bağlılıklarından, kadere razı olmalarından, geleneklerinin kuvvetinden, Padişahlarına, kumandanlarına ve büyüklerine olan itaat duygusundan gelmektedir.

Türkler, zekidirler ve kendilerini müspet yolda ******üren, başkanlara sahip oldukları müddetçe de çalışkandırlar. Gayet kanaatkârdırlar. Onların bütün meziyetleri, hatta kahramanlık ve duyguları da geleneklerine bağlılıklarından, ahlâklarının sağlamlığından gelmektedir. Türklerde, önce itaat duygusunu kırmak v manevî bağlantılarını parçalamak, dinî metanetlerini zayıflatmak icap eder. Bunun da en kısa yolu millî ve manevî geleneklerine uymayan yabancı fikirlere ve hareketlere onları alıştırmaktır. Türkler yabancıların yardımını reddederler. Haysiyet duyguları buna engeldir. Geçici bir zaman için, görünüşte kuvvet verse de, Türkleri dışarıdan yardım görmeğe alıştırmalıdır. Manevî dünyaları sarsıldığı gün Türkleri, kendilerinden şekilce çok kudretli, kalabalık ve görünüşte hâkim kuvvetler önünde zafere ******üren asıl kudretleri sarsılacak ve maddî vasıtaların üstünlüğü ile yıkmak mümkün olabilecektir. Bu sebeple, Osmanlı Devletini tasfiye için, yalnız harp meydanları zaferler yetmez; hatta sadece bu yolda yürümek, Türklerin hay ve vakarını tahrik edeceğinden gerçeklere nüfuz edebilmelerine sebep olabilir. Yapılacak olan, Türklere bir şey hissettirmeden, bünyelerindeki bu tahribi tamamlamaktır.”

Bu mektuptaki tavsiyeler, düşmanlarımız tarafından ve bizim gafil devlet adamlarımız ve sözde aydınlarımız tarafından el birliği ile uygulanmış, Keçecizade Fuat Paşanın dediği gibi devletin yıkılmasına içeriden de çalışılmıştır.