Sofranýzdaki gizli alkol

[tarihogretmeni]

Sadece þiþedeki alkol zarar vermiyor. Yediðiniz ette, çikolatada, kahvede, kuruyemiþte bile kullanýlýyor alkol. Hem de etiketlere yazýlmadan ve kimsenin haberi olmadan!

Doðum günü pastasý almak isteyen baba, kýzýyla beraber lüks bir pastaneye girdi. Pasta sipariþinden sonra baba, kýzý için kuru pasta ile çikolatalardan istedi. Garsonun ‘Olmaz efendim’ cevabýný anlayamamýþtý. Sonra ‘Çocuðunuz yiyecekse o çikolatalar alkollü’ sözlerini duyunca baþýndan kaynar sular döküldü âdeta. “Nasýl olur, o zaman etiketinde neden yazmýyorsunuz?” sorusu ise bildik þekilde geçiþtirildi: “Soran müþterilerimize izah ediyoruz efendim.” Aile, alýþveriþ yapamadan ayrýldý. Ankara’da yaþanan bu olay, alkollü ürünlerin pastane ve restoranlarda bilinçsiz ve etiketlere dahi yazýlmadan nasýl üretilip satýldýðýný gösteren örneklerden sadece biri.

HEM ÇABUK BOZULUYOR HEM PAHALI

Kanyaklý yaþ pasta, viskili çikolata, þarapla terbiye edilmiþ tavuk, moka likörlü kahve... Belki hayatýnýz boyunca içkinin tadýna bakmadýnýz; ya da býraktýktan sonra aðzýnýzý bile sürmediniz. Ama gelin görün ki, saydýðýmýz bu yiyeceklerden tatmýþ olmanýz kuvvetle muhtemel. Pastanelerdeki çikolatalarýn ve yaþ pastalarýn; alýþveriþ merkezlerinde satýlan kuruyemiþ ve tavuklarýn sosunda genelde içki kullanýlýyor. Fakat çoðunlukla bu gýdalarýn üzerinde ‘alkol vardýr’ ibaresi yazýlmadýðý için haberiniz olmadan bu alkollü gýdalarý midenize indirmiþ oluyorsunuz.

Ýçerisinde likör kullanýldýðý belirtilmeyen çikolatalar portakallý, viþneli, kahveli denilerek satýlýyor. Fiyatlar ise normal çikolatalara oranla daha pahalý. Normal çikolatanýn kilosu 20 YTL’den satýlýrken, likörlü çikolatalarýn fiyatý 45-120 YTL arasýnda deðiþiyor. Tercihler ise genelde viþne ve viski likörlü çikolatalardan yana. Likörlü çikolatalar daha kýsa sürede bozulduðu için saðlýk riski de taþýyor. Normal çikolata 4-5 ay, likörlü olanlar en fazla 1 ay saklanabiliyor. Yaþ pastalarda ise deðiþik tat vermesi amacýyla raký ve kanyak kullanýlýyor. Fiyatlar ise 22-100 milyon arasýnda deðiþiyor. Soslu kuruyemiþler de içinde alkol olduðunu bilmeden tüketilebilecek bir baþka gýda türü.

Gýda denetimi, 2004’e kadar Saðlýk Bakanlýðý’nýn elindeydi. Danýþtay kararýyla son iki yýldýr Tarým Bakanlýðý ve belediyeler denetim yapýyor. Yetkilerin tek elde toplanmamasý birçok sorunu da beraberinde getiriyor. Ýþin ehli olmayan birçok insan gýda denetimi yapýyor.

Saðlýk Bakanlýðý yetkililerine göre Gýda Kanunu’nun tekrar düzenlenmesi, mevzuatla birlikte denetimin tek elde toplanmasý gerekiyor. Bakanlýk yetkililerine göre en önemli sorun, AB’nin alkolle ilgili mevzuatý. Çünkü mevzuata göre gýdanýn içerisinde alkol oraný yüzde 1’in altýndaysa bunu etiketlemeye gerek kalmýyor. Bu Avrupa’da kabul görse de, yüzde 99’u Müslüman olan Türkiye’de böyle bir durumun gýda mevzuatýnda bile olsa tolere edilmesi mümkün deðil. Yüzde 1’lik oran, duruma göre dinen de ‘tolere edilebilir’ bulunsa bile Türkiye’deki gýdalara katýlan alkol oraný birçok kere bunun çok çok üzerinde oluyor.

ETLERE ALKOLLÜ TERBÝYE!

Tüketiciler Birliði Genel Baþkan Yardýmcýsý Aydýn Aðaoðlu, 4077 sayýlý Tüketici Haklarý Koruma Kanunu’na göre gýda maddelerinde etiket kullanma zorunluluðunu hatýrlatýyor. Ancak bu kurala uyulmadýðýnýn da altýný çiziyor. Türk Gýda Kodeksi- Gýda Maddelerinin Genel Etiketleme ve Beslenme Yönünden Etiketleme Kurallarý Tebliði’ne göre içerisinde yüzde 1,2’nin üstünde alkol içeren içeceklerin alkol miktarýný etiketle belirtme zorunluluðu var. Ancak ne yazýk ki bu hüküm de uygulanmýyor. Peki bunun cezai yaptýrýmý ne? Türk Gýda Kodeksi’nin tebliðine aykýrýlýk oluþtuðunda etiket bilgileri yenilenene kadar gýdalara el konuyor ve firma para cezasýna çarptýrýlýyor.

Alkol sadece çikolatalarýn, pastalarýn, gazozlarýn içinde yok. Biftek, kýrmýzý et, tavuk gibi gýdalarýn daha çabuk piþmesi ve yumuþak olmasý için alkolle terbiyesi yapýlýyor. Fakat bu yapýlýrken çoðu zaman müþterilere bilgi verilmiyor. Ankara’daki meþhur kanatçýlardan biri, et ve tavuklarýn piþirilmesi sýrasýnda da alkol kullanýldýðýný þu örnekle açýklýyor: “Etleri piþirirken genellikle þarap kullanýlýyor. Kýzartýlýrken çýkan ateþ de bunun bir göstergesi.” Hasýlý, denetimin saðlýklý yapýlmamasý yüzünden bu konuda tüketici hassasiyetinin devreye girmesi gerekiyor. Siz siz olun, aldýðýnýz ürünün içerisinde ne olduðunu soruþturmayý ihmal etmeyin!

Aksiyon