Altay Öktem

ysncn_ · September 7, 2007

ASLINDA YALANCIYIZ

Sahiden yalancıyız. Kafamızda kurduğumuz dünyanın gerçek dünyayla ilgisi yok. Gerçek dünyada sular kesik. Toprak kuruyor. Oy verilenler oy verenlerin eline veriyor. Biz bir müziğe, bir resme, bir yazıya, bir kadına, bir hatıraya, ne bileyim işte bir şeylere takılmış gidiyoruz. Mesela bana bak, (ben de kendime bakayım bu arada) oturmuşum siyah klavyenin başına, atmışım pc’ye son günlerde döne döne dinlediğim CD’yi, bir neşe, pür neşe döktürüyorum kelimeleri ardı arkasına… Gümbür gümbür “Kolay Değil” diyor Mat. “Bana sadece aşk yetmez” diyor, hızını alamıyor, “satarım ruhumu her gece ben şeytana / alkole ve ilk gördüğüm kadına” diyor… Hayır güzel söylüyor, sözlere, bestelere, kısacası müziğe zerre itirazım yok. Hatta hastası oldum Mat’ın desem yeridir. Ama yalan işte… Öyle kolay değil ruhunu şeytana satmak.. Şeytan da hazır sanki, eleman ruhunu satsa da hemen yapışsam diye erketeye yatmış bekliyor... Umurunda mıyız şeytanın Allah aşkına? Ha, şeytan kesmemiş, ruhu satacakları dünyevi malzemeleri de sıralamışlar şarkıda: alkol ve ilk gördüğün kadın… Tamam, alkole satarsın belki ruhunu, neticede cebindeki paraya ve karaciğerinin dayanma kapasitesine bakar. Ama ilk gördüğün kadına nasıl satacaksın? Hayır, itiraz ettiğim için değil, formülünü öğrenmek istediğim için soruyorum. Almıyorlar abi. Aha karar verdim, bu ruhu sana teslim edeceğim diyorsun, manyak mısın nesin diyorlar, affedersin basenini dönüp tam gaz gidiyorlar. Sen de son bir kadeh daha dolduruyorsun, “Zor bulursun bir daha böyle ruhu, beleşe teslim edecektim ellerine, sen kaybettin kızım…” diye avunuyorsun. Kızın çok umurunda sanki! Yalan. Kendimize söylediğimiz üç kelimeden ikisi yalan…

Okudun mu yazının burasına kadarını Levent? (Levent Tülek’i kastediyorum) Babalar gibi Lumpen Sözlüğü hazırlamışsın, ellerine sağlık. Hani sözlük gibi değil de, bir batında yalayıp yutulacak eğlenceli bir kitap gibi. Hakkı Devrim’in affına sığınarak söylüyorum, sözlükler hiç eğlenceli değildir. Sıkıcıdır bir kere. Sözlüklerle boğuşacağıma kelimeyi yanlış yazarım daha iyi… Ama Lumpen Sözlüğü acayip bir şey. Hani öğretmen olsaydım, öyle bir felaket gelseydi başıma, dönem ödevi olarak verirdim inadına. Hızımı alamaz, sözlüye kaldırırdım alayınızı. Sözlüğün bütün maddelerini ezber etmeyeni sınıfta bırakırdım.

Aloo, okuyor musun Levent? (Levent Tülek’i kastediyorum) Bak yukardan aşağı iki paragraf yazdım halihazırda, daha aşağı doğru neler yazacağım, tahmin bile edemezsin… Muhabbetin çoğu lumpen! Ama koca sözlükte beni bir maddeye sıkıştırmak reva mı sence, bu mudur Levent, bu mudur yani? Kitabın 39. sayfasını açıyorum, DUMUR OLMAK maddesine göz ucuyla bakıyorum şu anda… Anlamı şuymuş: Bir olay karşısında bir hayli şaşırmak. Şok olmak… Altta da örnek mahiyetinde, içinde dumur olmak lafı geçen bir yazımdan alıntı yapmışsın. Buraya kadar her şey yolunda görünüyor. Ama bu kadarcık mı lumpeniz senin nazarında? Bak şimdi, Cillop, Dibine Kadar, Pompalamak, Faça, Kapak Olmak, Taklaya Gelmek, Yumulmak, İfadesini Almak, Kafa Bi Dünya… sayayım mı daha… hani bunlarda benden örnek?

Aslında yalancıyız Levent. (Levent Tülek’i kastediyorum) Babamın lumpen olduğumdan haberi yok, annem desen tırt zaten, beni bir nevi Orhan Pamuk sanıyor. Nobel sözü de verdim fazla soru sormasın diye, sevindi. Yalancıyız falan ama sözlü konusunda ciddiyim… Doğru söylüyorum yani… Hatta önümüzdeki sayılarda çoktan seçmeli bir test hazırlayabilirim yeterince kafam iyi olursa… Mat’ı da katarım işin içine, Lumpen Sözlüğü’nden ve Mat’tan gelir bütün sorular…

Hatta ilk soruyu sorayım şimdiden… Ruhunu kime satacaksın? İlk gördüğüm kadına. Yanlışşş. Kaldın işte, sınıfta kaldın… İlk gördüğün kadın, sana ilk madik atan kadındır büyük olasılıkla. (Cümleyi anlamayan sözlüğe baksın!) Şahidim var. Hem de az buz değil, bayağı baba bir şahidim var: Bukowski. Kadınlar hakkında şöyle bir tez geliştirmiş Bukowski: “Önce seni severler, sonra bir şeyler değişiverir içlerinde. Bir bok çukurunda, ölünün bir arabanın altında çiğnenişini seyrederler ve üzerine tükürürler…”

Sahiden söylemiş mi bu sözü, yoksa, hazır kendimi yalancı ilan etmişken ben mi uyduruverdim diye merak eden varsa, Eylül’ü bekleyecek… Karakalem üç ayda bir yayınlanacak kallavi bir kara edebiyat dergisi olarak yeraltından kuvvet alıp Eylül’de çıkacak gün ışığına. Bu lafı da, Bukowski dosyasında yer alacak olan bir yazıdan, Sandi’nin Bukowski tezlerinden arakladım. Mevzuya cuk oturdu da ondan…

Neyse, kadınlardı, müzikti, dergiydi, kasetti, lumpen muhabbetleriydi derken geldik bir yazının daha sonuna… Sanırım çok da yalancı sayılmayız, bu da bir nevi gerçek dünya sonuçta… Ama birden çok gerçek dünya var, ya da gerçeğin birden fazla yüzü. Diğer gerçek dünyada, ya da gerçek dünyanın diğer yüzünde sular kesik sadece. Toprak kuruyor. Oy verilenler oy verenlerin eline veriyor, o kadar.

Altay Öktem

ysncn_ · September 7, 2007

HER İNANÇ KÖR İNANÇTIR

Bazen kapımız büyük bir gürültüyle kapanır, duymayız. Hayatımızdan kimin ya da kimlerin çıkıp gittiğinin farkında bile olmayız. Evet; hayat içinden çıkılıp gidilen bir şeydir. Benimki, seninki, Nietzsche’ninki ve Freddie Mercury’ninki dahil! Her hayattan çıkılabilir. Ama çıktığımız bir hayata geri dönemeyiz asla.

Kapıyı çarpıp çıkan kişi, çarptığı kapıyı da yanında ******ürür çoğunlukla. Hayatımızdan birinin çıkıp gitmesi kapısız bırakır bizi. Açıkta kalırız. Artık herkes, elini kolunu sallaya sallaya girebilir içeri. İşi olmayan da girebilir! Âşık olmayan, ruhunu bir kelepçe gibi kullanıp seni kendine zimmetleyen, sigara içerken külünü kül tablasına silkelemeyen, sevdiği kadının ayak parmaklarını emmekten nefret eden, radyonun sesini kısıp yalnızca anteniyle yetinen, frekansı karıştıran ve aslında saçları siyah olduğu halde, varoşların kıt kanaat coiffeur’unda iğrenç bir kanarya sarısı baleyaj attıran kadınlar dahil… herkes girebilir içeri.

Herkes sızabilir ruhuna. Ve yeni bir rüya gördüğünde, çalacak kapı bulamazsın düşlere kaymak için. Oysa kapını çalan herkes, aslında kendi kapısını da getirmiştir yanında. Kendi kapısını çalmıştır aslında.

Getirmeyenin yeri yoktur hayatımda. Bunu yüzünüze karşı ve üşenmeden, tam 4 kez üst üste söylüyorum. Neden 4? Çünkü 4’ten başka sayı tanımıyorum! 1 lanetlidir. Yalnızlıktan başka bir şey çağrıştırmaz. Oysa tamamen yalnız olan, “yok”tur aslında. Çünkü var olduğunu kanıtlayabilecek hiç kimse bulunmaz etrafında. 2 çengellidir. Savurabilir ya da yakana takılıp yukarıya; boşluğa doğru kaldırabilir seni. Boşluk dolar sen içinde olunca. Yanıltır 2. Aldatır. Ve boşluğu anlamsız kılacak kadar zararlıdır. 3 ise kutsaldır. Oysa çok eskiden, 1600’lerin ortalarındayken daha, anlamıştım hayatta “kutsal” diye bir şey olmadığını. Kutsal sandıklarımın hepsi öldü. Kafka, Hermann Hesse, Kurt Cobain ve Che Guevera. Sırayla ya da karışık bir sıralamayla; hepsi öldü. Ve 3’ü kaldırdım sayı doğrusundan. Artık bütün işlemleri 3’süz yapıyorum. Sonuç hep doğru çıkıyor!

O yüzden yüzünüze karşı ve 4 kez üst üste söylüyorum bunu. Açık açık söylüyorum: Kapınızı çalan herkes, kendi kapısını da getirmiştir yanında. Çaldığı, kendi kapısıdır aslında.

Gelelim 5’e. Bence, gelinmeyecek tek sayıdır 5. Gelinirse de, geç gelinir genellikle. 5’e erken gelmek ve 5’i geç terk etmek imkânsızdır. Sığınılmayan, sadece içine sıkışılan bir sayıdır 5. Bunu çok içtiğim bir gece, Friedrich Dürrenmatt fısıldadı kulağıma. Çalışma odamda, müzik setiyle halının kıvrım yaptığı yerin arasına uzanmış yatıyordu. Öyle patavatsız atmıştı ki kendini odamın ortasına, yerdeki Zagor ciltlerinin kapakları kıvrılmış, kan tüplerinden biri kırılmış, enjektörün ucu eğrilmiş ve tam Dürrenmatt’ın koltukaltı hizasındaki ahşap kutunun içindekiler darmadağın olmuştu. Sinirlenip avazım çıktığı kadar bağırdığımı hatırlıyorum: “Pubis kılı koleksiyonumu mahvettin ihtiyar bunak… Rezil herif...”

Umursamadı beni. Kalkmadı. Kılını bile kıpırdatmadı. Topu topu 5 kişinin pubis kılı vardı kutunun içinde ve hepsi birbirine karışmıştı. Onun kıpırdatmadığı kılı da koparıp ahşap kutuya koydum. 6 oldu.

Hâlâ aynı pozisyonda, yayılmış yatıyor odamın ortasında. Ben, her su içişimde, mutfağa gidişimde ya da cd’yi değiştireyim dediğimde, mecburen üstünden atlıyorum.

Dürrenmatt’ı seviyorum, o ayrı. Ama ona inanmıyorum. Ne 5’e, ne 6’ya, ne de pubis dahil, hiçbir bölgenin kılına inanmıyorum. Sadece biriktiriyorum onları.

Zaten inanmam mümkün değil. Çünkü adım gibi biliyorum: Her inanç kör inançtır!

ALTAY ÖKTEM

ysncn_ · September 7, 2007

HER ANNE FAŞİSTTİR

İnsanı kim yoldan çıkarır? Tabii ki kötü arkadaş! Peki nasıl bir şeydir bu kötü arkadaş, neye benzer, ne yer, ne içer? Benim bazı tahminlerim var bu konuda. Sanıyorum korku filmlerinden fırlamış zombi gibi bir şeydir bu kötü arkadaşlar. Acayiptirler. Düşünsenize, adam hem arkadaş, hem de kötü. Allah düşmanımın başına vermesin! Seni içkiye, uyuşturucuya, sekse, kavgaya, gürültüye, hatta cinayete alıştırmak üzere görevlendirilmiş bir çeşit tuhaf yaratık. Zaten kötü arkadaşın bütün amacı başkalarına arkadaş kisvesi altında yanaşıp onları kötülüğe sevk etmektir. İş edinmişlerdir bunu.

Bu ne ya? Pamuk prensese zehirli elma yediren cadı masalının çok mu etkisinde kalmış bizim yöneticilerimiz, medyamız, özellikle de ana babalarımız? Yoksa bir şeylerin etkisinde kalmamışlar da, kendi kötülüklerinin üstünü örtmek için hayali arkadaş mı uyduruyorlar?

Kötü arkadaş lafı, kendini bilmez büyükler tarafından zart diye hayatımızın ortasına oturtulmuş bir kavram. Yalan, hatta yapyalan, tamamen uydurma bir kavram. Bana arkadaşını göster sana kim olduğunu söyleyeyim şeklindeki deyimi de anmak gerekiyor konunun burasında. Hatta anmak değil, hafiften bozmak gerekiyor. Bana ananı babanı göster sana kim olduğunu söyleyeyim diyorum mesela ben. Hem de herkesin önünde, açık açık diyorum. Hatta bana müdürünü göster sana kim olduğunun söyleyeyim, bana başbakanını göster sana kim olduğunu söyleyeyim… diye uzatırım istersem. Uzatmakla kalmaz, pat diye kim olduğunuzu da söyleyiveririm yüzünüze!

Geçenlerde fazla dozdan ölen genç ve güzel bir kız yüzünden ortalık yine karıştı. Televizyonlar, gazeteler hemen bu makbul konunun üstüne atlayıp aileleri pilli fenerlerle kötü arkadaş arama turlarına davet ettiler. Bu arada, yukarıdaki genç ve güzel lafını özellikle kullandığımı da belirtmeden geçemeyeceğim. Yaşadığımız çağda ölüler değil, ölülerin fotoğrafları önemlidir. Yaşlı ve çirkin adamlar uyuşturucu kullanmıyor mu, ölmüyorlar mı sokak aralarında? Ya da alkolden karaciğeri infilak eden bet suratlı kimse yok mu bu memlekette? Niye haber olmuyor bunlar? Niye o çirkin portrelerini çarşaf çarşaf görmüyoruz gazetelerde? Evet, onlar öldükleriyle kalıyor. Kimse çıkıp da bu elemanların kötü arkadaşları var mıydı, hadi onları avlayalım demiyor…

Allahaşkına, hiç sokakta kötü arkadaş gördünüz mü? Mesela bakkalın yanındaki sokağa sapıyorsun, o da ne… Aniden bir kötü arkadaş çıkıyor karşına… Yüzünden kötülük akıyor, gözlerinden fenalık fışkırıyor… Ayaküstü bıçak sallama sanatının inceliklerini, falçatanın keskin ucunun saplanma açısını öğretiyor sana, bu arada cebinden çıkardığı bir avuç ne idüğü belirsiz hapı dolduruyor ağzına…

Kötü arkadaş diye bir şey yoktur. Yanlış av peşindesiniz efendiler. Silkelenin de yüzünüze bakın aynada… Kötü olan, çekirdek aile zırvalığının neferleri olarak ortalığa salınmış ana babalardır. Her anne faşisttir bir kere. Çocuğunun kendi anlayışının dışında bir kişilik geliştirmesine, açıkçası ayrı bir birey olmasına hiçbir anne izin vermez. Aslında elinde değildir bu. Sistem, çocuğunu robotlaştırmak üzere görevlendirmiştir anneyi. Anne, hayatta bir insanın karşılaştığı ilk baskı unsuru, ilk politik travmadır.

Babayı saymıyorum bile. Eve ekmek getirmek ve o ekmeğin boğazınızda kalmasını sağlamak için görevli dış kapı tokmağıdır baba. Töreler gereği sizi sevmez. Okşamaz. Kucağına alıp pışpışlamaz. Disiplin bozulmasın diye sert takılır. İhtiyaçlarını karşılamakla görevlidir ve ha bire harçlık verir. Biraz büyüdüğünde asilik yapıp babana karşı çıkma cüretini gösterebilirsen eğer, “Ne diyorsun ulan, neyin eksik… Her istediğini almadım mı…” diye gürler. Bir çocuğun ayakkabı parasına, kaşarlı tosta ve uzaktan kumandalı arabaya asla ihtiyacı olmadığını, içten bir gülümsemenin, yapay olmayan bir sevginin bunların açığını bir anda kapatacağını anlayamaz baba. Anlasa, baba denmezdi zaten ona.

Kötü arkadaş, geleneksel aile yapısının baskısından ya da geleneğe uyamayan aile yapısının dağılmışlığından (aynı şey ikisi de) dolayı kendini sokaklara atıp sersem sepelek çıkış yolu arayan iki çocuğun, bir diğerine göre durumudur. Her ikisi de diğerinin kötü arkadaşıdır. Aslında ikisi de iyidir. Peki anneleri, babaları için aynı şeyi söyleyebilir miyiz?

Kötü arkadaş, ya da kötü arkadaşa uyduğu iddia edilen öbür arkadaş, her ikisi de bir kurumun ve o kurumun çürüttüğü bir adet erkekle bir adet kadının kurbanlarıdır sadece.

Altay Öktem

ysncn_ · September 7, 2007

Her Düğüm Kör Düğümdür

Hepimizin bir fidanın güller açan dalı olduğumuz konusundaki inanç toptan yanlış. Kıyafetlerimiz, saç biçimimiz, kullandığımız arabanın modeli ya da kullandığımız insanların tipi biraz değişiyor, hadiseler aynı. Emniyet güçleri önlem alıyor; yani kıçımıza başımıza cop yiyoruz, cumhurbaşkanı seçilemiyor, erken seçim tek umut oluyor, ikide bir kansere çare bulunuyor, ahlak bekçisi biçimindeki adamlar ''sevgi, saygı kalmadı, mukaddes aşklar yaşanmıyor artık, herkes birbirni ******ürüyor...'' diye fetva veriyorlar... Ben de olup biteni seyredip sıkılıyorum. Çok sıkılıyorum.

Eee, bunlar sürekli oluyor zaten. On yıl önce de copluyorlardı, yirmi yıl önce de... O ahlak bekçileri de, b,z yaşlandık, kimseyi ******üremiyoruz, hırstan kuduruyoruz demek istiyorlar aslında. Yoksa onların zamanındaki aşkları da biliyoruz aslında. Söyletmesinler şimdi... Bu durumda, ''Toplum olarak acaip bir dönemeçten geçiyoruz, vatandaşlık görevimizi yerine getireyim dememleket benim sayemde şu krizi atlatsın'' demem mi gerekiyor şimdi? Babam en az sekiz kere geçti bu dönemeçten. Dedem de dörtten az, dokuzdan çok olmamak kaydıyla geçti... Yani dönemeç hep aynı dönemeç. Ben yemiyorum canım. Dönemecinizi yiyim diyorum yalnızca.

Demokrai halın kendi kendini yönetmesidir, diye ezberletmişlerdi ilk mektepte. Cümleyi eksik yazarsak öğretmen not kırardı. Geçen gün Eminönü'nden yola çıkıp Fatih istikametine giderken zart diye aklıma geldi bu muhabbet. Yol boş, ışık da yeşil; basmışım gidiyorum. Öyle iki üç kişi değil, en az sekiz on kişi fırladı önüme. Frene asılırsın, spin ararsub derken hiçbirine değdirmeden durabildim. Ama dayaktan zor kurtuldum. ''Yeşil ışık yanıyordu, siz niye ışığı beklemiyorsynuz'' falan diyecek oldum, hemen sustum. ''****** kadar lambayı görüyorsun da, koskoca adamları görmüyor musun'' diye üstüme yürüyen güruhtan kaçarak kurtuldum. Halk kendi kendini yönetiyormuş. Y.rrağımı yönetiyor. Önümüze bir sandık koyacaklar, bu adamlar birer zarf atacaklar içine, ben de bir zarf atacağım... Sayacaklar, onların beni yönetmesine karar verecekler. Demokrasi, kırmızı ışıkta geçen, yeşil ışıkta geçmeye kalkanı da dövenlerin söz sahibi olduğu rejimdir, o kadar.

Ve bu ülkede atılan her düğüm, kör düğümdür. O yüzden zerre kadar ilgimi çekmiyor, acaba bundan sonra devlet dairelerinde solcular mı kadrolaşacak sağcılar mı, İslamcılar mıi laikler mi... İhaleleri hangileri alacak, hangi şirketlerin iş hacmi azalacak, hangi şirketlerin sahipleri dubleks villalarından çıkıp tripleksine kurulacak diye kafamı s.kmiyorum açıkçası. Ben nasıl olsa taksidini ödeyebilmek için kıçımı yırttığım arabamla yeşil ışık yanarken geçmeye çalışacağım, iktidara ya da muhalefete (aslında aynı şey ikisi de)oy veren insan yığınlarının atmaya çalıştığı sopadan zor kurtulacağım. Belki de kurtulmayacağım bu sefer. S.kerim arabasını deyip 2. el piyasasında birkaç kasa şaraba takas ederim, o ihtimal de var ama yürümek daha mı güvenli? Belediye otobüsüne binince yırtar mıyız sanki?

Her düğümün kör düğüm olduğu bir ülkede hangi sokaktan geçtiğimiz, hangi araca bindiğimiz, hangi sarkıyı dinlediğimiz, hangi kanalı seyrettiğimiz, hangi fasulyeyi yediğimiz hiç fark etmiyor. İster kurusundan ye ister yeşilinden. Hiç fark etmiyor.

Sandık kutsalmış. Ben bir tek sandık tanırım; ona da sanduka derdi eskiler... İçinde siz olduğunuz sürece önünde saygıyla eğilirim o sandığın. Bir kürek toprak da ben atarım, saygıyla.

Altay Öktem

Penguen 17 Mayıs 2007

ysncn_ · September 7, 2007

ALTO, SEN NEDEN BURALARDA DEĞİLSİN? (9 eylül perşembe Sayı:2004/37 No:103)

İsmet Özel'in okumadığım, ama adına bayıldığım bir kitabı var; Waldo Sen Neden Buralarda Değilsin. Bayılmam tamamen özel nedenlerden kaynaklanıyor. Etrafıma bakıyorum; caddeleri, kaldırımları, insanları, binaları, metro istasyonlarını, otobüs duraklarını, minibüslerin dikiz aynalarını uzun uzun seyrediyorum ve "Alto, sen neden buralarda değilsin," diyorum kendime.

Utanmadan cevap veriyorum bir de; iyi ki buralarda değilim.Buralarda olmadığım için gurur duyuyorum kendimle.

İlk başlarda buralardaydım. Çok önceleri, doğduğum gün mesela; tam da içinde yaşadığımız bu çamur yığınının ortasındaydım. Her çocuk gibi yavaş yavaş, bedeni acıtılarak, ruhu kerpetenle büyütüldüm. Büyüdükçe uzaklaştım buralardan. Oysa demokrasinin halkın kendi kendisini yönetmesi olduğuna bile inandırılmıştım bir zamanlar. İnsan sandığa gidip oy atarsa kendini yönetir sanıyordum. Yani buralardaydım; çok uzakta değil.

Sonra bir baktım; herşeyin tersini öğretiyorlar bize.Tarih derslerinde padişahın atının rengini ezberletiyorlar ama atı alan Üsküdar'ı geçmiş çoktan, onu söylemiyorlar. En temiz renk beyaz diyorlar; oysa en çabuk o kirleniyor. Siyahın erdemini gizliyorlar.

Derken, yavaş yavaş uzaklaşmaya başladım buralardan. Demokrasi adlı hilkat garibesinden kopmam ise bir anda oldu. Anadolu'nun gariban bir hastanesinde,kafasında yara olduğunu, pansuman yaptırmak istediğini söyleyen bir hasta; demokrasinin ne olduğunu öğretti bana. Kasketini çıkardı; yarsını uzattı... Kafatasına kadar bütün dokular çürümüş, iltihap sarmış her yanı. Yaranın içinde milyonlarca küçük kurtçuk cirit atıyordu. Vıngır vıngır oynuyordu adamın yarası. Aşağı düşenler, kulaklarının arkasında gezinenler... Yeni bir yaraya benzemiyordu bu."İki yıldır kafamda, kendiliğinden geçer diye düşündüm, önemsemedim hiç," dedi adam. Bir hafta sonra seçimler vardı. Kafasının oyulmasını, içinde milyonlarca kurtçuğun yuva yapmasını önemsemeyen, onlarla birlikte yaşayan bir adamla beraberdik; aynı gemideydik. Bir hafta sonra sandığa gidip oy verecektik. İkimizin de bir oy hakkı vardı. Ve kafasının içinde, dışında kurtçuklar dolaşan "vatandaş"ların sayısı benden, benim gibi olanlardan çok daha fazlaydı. Onlar yönetecekti bizi ve kendilerinden birini seçeceklerdi. Seçtiler zaten. İneklerle aynı yalaktan su içenler yönetti hep bizi. Ben inekleri sevdim; çok sevdim. Onları sevemedim ama. O yüzden gitmedim sandığa. "vatandaşlık görevi" naralarıyla beni koyun yerine koymaya çalışanlara da aynı şeyi söyledim; koyunları çok sevdim. Sizi sevemedim. Demokrasi kavramını o gün, o hastane köşesinde sildim kafamdan.

Şimdi de zinayı suç kabul etmeye çalışıyor tarih bounca kafasında kurtçuklar olanlar ve tarih boyunca onların seçtikleri siyasetçiler. Umursamıyorum bile. Çünkü başka bir şey beklemiyorum onlardan. Yatak odamızı gözetleyeceklermiş; gözetlesinler. Beynimizin içini de gözetliyorlar zaten. Göz zinası, ses zinası, niyet zinası falan da var onların kutsal kitaplarında. O yüzden tedirgin oluyorlar, bizim niyet zinası yaptığımızı, hayalimizde onları bafilediğimizi düşünüp paniğe kapılıyorlar.

Sizin demokrasi dediğiniz şeyin zerre kadar önemi yok benim için. Sizin zina dediğiniz şeyin de. Son soruya da cevap vereyim bu arada; evet, bafiliyorum.

Orta Asya'dan bir virüs gibi gelip dünyaya yayılan bir zihniyetin tam da orta yerindeyim; ama buralarda değilim artık. Sadece sizin değil kendimin bile dışındayım. O yüzden "Alto, sen neden buralarda değilsin" diye sormuyorum. Buralarda olmadığım için gurur duyuyorum kendimle.

ysncn_ · September 7, 2007

YETİMLERİN RESMİNİ ÇIKARIRLAR YAN YANA

İğneyi kendine mi, çuvaldızı başkasına mı, yoksa onu da mı kendine.. tam hatırlayamıyorum ama böyle bir batırma hadisesi vardı Atasözleri ve Deyimler Sözlüğü’nde. Bu batırma meselesi sahiden önemli. Çünkü iğneyi batırmayı beceremeyen, sonunda ortalığı sıçıp batırıyor. Şu toplum ahlakı sahiden önemli, hep birlikte el ele verip artık halay çekerek mi olur, pogo yaparak mı bilemem, bu ahlakı koruyalım diye karar aldık diyelim… Hayır, bana kalsa korunacak bir tarafı yok da, mahsuscuktan öyle diyelim şimdilik… İşte, korurken bile iyi kötü bir iğne bulup kendimize bir yol batırmamız gerek. Mesela sokakta yürürken lök diye bir bikini reklamı çıktı karşımıza… Affedersiniz, kadının biri çekmiş üstüne bikiniyi, devasa vücuduyla kuruluvermiş reklam panosuna! Ne yapacağız şimdi? Hemen telsize sarılıp zabıta müdürünü mü arayacağız: “Brek brek… Çıplak bir kadın resmine tekabül ettim sokakta…Hemen iki adam gönderip yırttırın tamam… Ahlak elden gitmek üzere acele edin tamam… Anlaşıldı tamam…” Ya telsize sarılmadan önce bir iğne bulup batırsana kendine! Resmi görünce niye ahlakın sarsıldı, senin o ahlak bu kadar sarsak bir şey mi… Yani insanların bikini, mayo falan giymesi yüzünden seninki kazık kesiliyorsa suç giyende mi, yoksa sende mi bir arıza var? O kadar abazan mısın yani? Yaz da geldi şunun şurasında… Millet mini etek, kolsuz tişört falan da giyer şimdi… Sen her gördüğüne kazık kesileceksen işimiz var… Toplumun ahlakı bikinili birini bile değil, sadece resmini görünce bozuluyorsa, o toplum zaten ahlaksız demektir. İşin bir başka boyutu daha var ki, aklı başında her erkeğin ayaklanması gerekir bence. Bilmiyorum, ben mi çok alınganım ama bu resim yasağı dokunuyor bana. Sapık yerine konulduğumu düşünüyorum. Belediye, çok üstüne vazifeymiş gibi, bu şehirdeki erkekleri bilirim ben, şimdi o mayolu reklamı görürlerse azar hepsi, elle dille ya da daha kallavi bir organ vasıtasıyla taciz ederler milleti, diye düşünüp önlem alıyor. Ben de bu şehirde yaşayan bir erkek olarak, sesimi çıkarmadığım sürece, sapık olduğum konusundaki kararı onaylıyorum demektir. Peki hangi resmin kimi ne kadar tahrik ettiğini nerden biliyorlar? Yapılmış araştırmalar mı var bu konuda? Yoksa kendilerini, ya da kendilerininkini tartıp mı veriyorlar bu hassas kararı? Bugünlerde tam da gerçekle ilişki kuramayanların gerçeğin resmiyle yetindikleri konusunda şöyle felsefi bir yazı döktüreyim diye düşünüyordum ki, sağ olsun İstanbul Belediye’si mayolu kadınların resmini yasaklayarak yetişti imdadıma. Hemen ardından Hürriyet ve Takvim gazeteleri de sanki beynimi okumuş gibi, Boğaziçi Üniversitesi Folklor Kulübü’nün hazırladığı müthiş gösteriyi birkaç resim eşliğinde tersyüz edip ekmeğime yağ sürdü. İşte bu dedim, gerçeğin çarpıtılmış halinin resmine bak… kapak olmuş! Üniversite öğrencisi dediğin ders notlarının fotokopisini çektirip ezberler, o kadar. Bu adamlar boşuna mı darbeler yaptı, bütün bilimsel çalışmaları budadı, yasakladı, diyor etnik kıyafetlerle folklor oynayan çocukların gazetelere düşen resimleri… Anadolu’da yaşayan kültürleri araştırıp Çingenelerin, Ermenilerin, Kürtlerin, Rumların halk oyunlarını, danslarını araştırıp onlarla bir sahne gösterisi düzenlemek size mi kalmış… Gösterinin adı da sakat zaten: Hepimiz! Hepimiz ne ya… Sadece biz varız! Ne kadar tanıdık bir ses bu. Daha birkaç gün önce Hrant Dink için ortak şiir yazan 73 şairi vatan haini ilan edenlerle aynı resimde yer alıyorlar. Öf, ne sıkıcı ya… Bikinili kadın resmi olmasın istiyorlar, gitar çalan türbanlı kızın resmi olmasın, yöresel kıyafetler giyen, kendi kültürlerini yansıtan şarkıları söyleyen, dansları yapan Kürtler, Rumlar, Ermeniler, Çingenelerin resimleri olmasın, şairler yazacaksa eğer, yalnızca Ogün Samast’ın beresine methiye yazsın diyorlar… Gerçekle; gerçeğin çala kalem, uydur kaydır yapılan resmi arasındaki farkı incelemeye ne güç yeter ne de zaman. Ayrıca, denedim de biliyorum, adamı sıkıntı basar. Boğaziçi Üniversitesi’nde barışı, bir arada yaşamayı ve kültürler arası etkileşimi ele alan böyle bir dans ve müzik gösterisi yapılacağı, Hrant Dink için Yetimler Ağıdı adlı şiiri kaleme alan 73 şairin içine doğmuş sanki. Şiirin son iki dizesi, onlar için de bir ders niteliğinde: “aslında ne türk’üz, ne kürd’üz, ne ermeni’yiz / öyle bir “baba”mız var ki hrant, hepimiz yetimiz!” Böyle işte… Yetimlerin resmini çıkarırlar yan yana…

Tamam, ortam biraz kasvetli ama, ne kadar çabalasalar da hayatımızı zehir edemiyorlar işte… Hayko Cepkin bomba gibi bir albümle geliyor, heyecandan ölmeyeyim, deliler gibi dinleyeyim diye zor zapt ediyorum kendimi… www.seksek.com ve www.siyahkahve.com yüzünden bilgisayar manyağı olmak üzereyim, ikisinin de başından ayrılamıyorum… Bahadır Baruter’in Nişantaşı x-ist’teki sergisi yüzünden ruhum göç etti alenen. Olur mu böyle şey; oldu işte! Hala görmeyen varsa üzülebilir… Her satırı doya doya okunan dergi Shaft’ın ikinci sayısı da yolda. Kara, gotik, çılgın, yani bambaşka edebiyat-sanat dergisi Karakalem ise Eylül’de çıkacak piyasaya, üç ay kaldı şunun şurasında. İlk sayının kapağı bile hazır. Her akşam bir kadeh şarap alıp elime, saatlerce kapağa bakıyorum mal gibi… Delirdim herhalde! Ayrıca, mayo reklamları için alternatif bir manken bulup toplum ahlakını kurtardım. Borat gönüllü oldu. Hemen giydi mayoyu… İlk pozunu Penguen okurları için verdi. Hemen yukarda!

ysncn_ · September 7, 2007

Bir Cesedi En İyi Katili Tanır

Ne acayip; gazetede yan yana duran iki cenaze resmi...Duygu Asena'nın tabutunu kadınlar sırtlanmış, Yılmaz Çetiner'inkini erkekler...Hepsi de aynı istikamete gidiyor; mezera !

Kadınlarla erkekler birbirine karışmamış.Ya sadece kadınlar taşıyor tabutu,ya da sadece erkekler.Fizik dersinde öğrenmiştik zaten, belki de kimyaydı tam hatırlamıyorum, özgül ağırlıklar farklı olunca maddeler karışmazmış.

Demek ki,insan türünün iki ayrı cinsi olan kadınla erkeğin ağırlıkları aynı olabilir, hatta ağırlıkları hem aynı, hem de abartılı olan kadınlarla erkekler (bakınız; obezite) aynı diyetisyene gidip aynı boyutta (bakınız; kibrit kutusu) peynir yiyerek yaşamlarını idame ettirebilir.Ama,bir erkekle bir kadının özgül ağırlıkları hiçbir zaman aynı olmaz.Tabuta bak anla!

Kendimi düşündüm o tabutun içinde.Burnumu havaya dikmiş, sırt üstü yatmışım...Hiç derdim tasam yok...Acayip rahatım...Yazımı iki saate kadar yetiştirmem gerekiyor diye iki ayağım bir pabuca girmiyor mesela...Çocuğun okul aile birliği "ne biçim bir baba bu, böyle veli mi olur," diye hakkımda soruşturma açtı mı acaba diye tribe girmeme de gerek kalmıyor, yoksa prezervatif delik miydi, aman bir kaza olmasın diye gereksiz kuruntu da yapılmıyor tabutta...Ölü olmanın böyle güzel bir tarafı var işte; affedersiniz s.ki t.şşağına denk oluyor ölü insanın....

Peki kim taşısın tabutumu ?Asıl mesele bu....Lafı hiç döndürüp dolaştırmadan, edebiyat oyunları ve cümle süsleme sanatı falan yapmadan pat diye söyleyeceğim : kadınlar taşısın.Kadınların omuzları üstünde yükselen bir ceset asla cehennme gitmez.İstese de gidemez.Böyle bir yolculuk,cennetin kapılarını açar insana.(bakınız ; gates of paradise)

Şimdi küresel ısınmanın bizi kavrumkavrum kavurduğu şu bıktırıcı ağustos ayında cehennemden söz etmenin ne alemi var, diyebilirsiniz tabii.Sıkılabilirsiniz mevzudan.Ama unutulmamalı ki, cehennemin mevsim normalleriyle hiçbir ilgisi, ilişkisi yoktur.Bir üstadın söylediği gibi cehennem başkalarıdır ve kadınlar taşırsa tabutumu, o başkalarından mümkün olduğunca uzak kalırım...

Gelelim ölünün tabuta girmeden önceki haline; yaşamla ölümün çakıştığı,birbirne karıştığı son an, ölüme mi dahildir yoksa yaşama mı?Yaşam bir anlamda yaşananların birikme halidir.An'lar üst üste gelir ve bir toplam oluşturur.Oysa o son an'ın sadec öncesi vardır.Sonrası olmadığı için, sonradan hatırlanma imkanı da yoktur.Hiçbir insan, öldüğü an'ı hatırlamaz ve o an hakkında yorum yapamaz.Öyleyse ölüm an'ı hayatın içinde değil, dışındadır.Zaten sınır, ama her türlü sınır iki tarafa birden dahil değil midir?Sınır öncesi, sınır ötesiyle kucak kucağadır.

Yıllar önce, "seri" cinayet işleri yazma ciretini gösterdiğim asri zamanlarda, ne hikmetse, bir cesedi en iyi katili tanır diye bir dize kurmuş, iş bu dizeyi de şiirin başlığı olarak söz konusu metnin tepesine kondurmuştum.Neden en iyi katili tanır; çünkü katil, cesedin ölmeden önceki son an'ının tek tanığıdır.Aralarındaki bağ, katille kurbanın arasında kurulduğu için zorlama ve anti-doğal bir bağdır ama en son ve en güçlü bağdır aynı zamanda.O yüzden de katille kurban,biri yaşadığı öbürü de öldüğü sürece, birbirlerinden kopamazlar.İç içe geçtikleri bile görülmüştür tarihte.Tabii ki ortaokul ikinci sınıf müfredat programındaki tarihten değil, kriminal tarihten, yani gerçek tarihten söz ediyorum.

Farkındaysanız Duygu Asena'yla Yılmaz Çetiner'i sadece tabutlarını taşıyanlar açısından konuya dahil ettim.Sonra da objektifi kendime, yani tabut içinde olması muhtemel an'ımın getirisi ve ******ürüsü konusuna çevirdim.Her iki değerli sanatçıyı da daha şimdiden özlemle andıktan sonra konunun diğer kısmına, yani diğer dizeye dönüyorum...

Dize şu: kurban kusur bulur işlenen suça.Bu da başka bir şiirimin başlığı olduğu kadar, konunun kurban perspektifinden görünüşünü de izah ediyor.Ahmet Ümit ne der bilmiyorum ama , hiçbir cinayet kusursuz değildir.En zeki katilin işlediği en titiz cinayet bile, sonuçta kusurludur.Katil hiç ipucu bırakmamış olabilir.Yakalanma ihtimali bile olmayabilir.Ama kurbanı hiç mi hiç ilgilendirmez bu.Çünkü, bir başkasının işlediği herhangi bir kusurun,kendi hayatını doğrudan etkileyen son kusur olduğu kişiye kurban adı verilir.Yani zordur kurban olmak.Eğer söz konusu bir cinayetse, zor değil, aynı zamanda son'dur kurban olmak.Neyse, sadece kadınlarn taşıdığı bir tabuta uzanıp yatıyor olmak, en azından hafifletici sebep sayılabilir.Kimi ya da neyi hafiflettiği tartışılır ama hafifleticidir işte; o kesin !

ysncn_ · September 7, 2007

SAPIK MEKTUP…

Bazen bir nostalji fırtınası esip hepimizi esir eder. Dönem dönem depreşen “ah, neydi o eski günler” adlı ruh travmasının vazgeçilmez hassasiyetlerinden biri mektuptur, diğeri de Beyoğlu. İnsana, keşke elli yıl önce yaşasaydım da Beyoğlu’ndaki şu Markiz pastanesinin muhallebisinden bir kaşık olsun tadabilseydim dedirten bu duygu, belli çevreler tarafından pompalanan bir duygudur. Yoksa hiçbirimizin hayatında Markiz eksikliğine bağlı bir sendrom olduğunu sanmıyorum. Aksine, yerini dolduran o kadar şey var ki, eksiklikten değil, fazlalıktan muzdaripiz neredeyse. Mektup konusu daha da acayip. Bu konuda tarafsız olmam imkânsız. Çünkü gerçek anlamda mektup yazma özürlüyüm. Bayram kartı dâhil, hayatımda yolladığım mektup sayısı on taneyi geçmez. Zarf bul, kâğıdı içine tıkıştır, pulu yala, postaneye git… Resmen işkence… Maksat iletişimse, günde otuz tane mail yazdığım oluyor şimdi. Bir günde attığım mail sayısı, hayatım boyunca yazdığım mektupların üç katı. Anlayın işte! Mektubu niye özleyeyim öyleyse… Manyak mıyım ben? Ama mailde o sıcaklık, insan kokusu, insan elinin değmesine bağlı büyü yok diyecekler. Doğru. Sahiden yok. Ama büyülenmek için değil, basbayağı haberleşmek için yazıyorduk mektubu. Cevap gelmesi de, en iyi ihtimalle on günü buluyordu. Şimdi, karşı taraf da online ise, birkaç saniyede cevap elinde. Buna mı üzüleyim şimdi? Gerçi mailin kalıcılığı yok. Çıkış alıp saklasan bile bir şeye benzemiyor. Mektubun tek avantajı budur ve bazı edebiyatçılar da dâhil olmak üzere kimi şahısların mektupları tarihi bir belge olarak, gerçekten çok değerlidir. Mektup yazma alışkanlığını kaybetmekle birlikte, bir belge çeşidini de kaybettik, hepsi bu. Şimdi seri gaspçının biri, soyduğu kadınların mail adreslerini alıp da onlara birer elektronik posta yollasa, hiçbir esprisi olmaz bunun. Ama adam oturup el yazısıyla “O an içimden gelen bir duyguyla sizi soydum, kusura bakmayın, sahiden çok üzgünüm, vallahi pişmanım,” falan yazsa, bu mektupları birer birer zarflayıp pullarını yalasa, sonra da postaya verse, önemli bir belge olarak saklanabilir bu mektuplar. Hiçbir şey olmasa, gazetenin birinde haber olup kamuoyunun dikkatine sunulur… Sonra da, benim gibi burnunun dibinde davul çalınsa duymayan, ama ara sokaklarda birisi naylon poşeti şişirip patlatsa bomba atıldı sanan ayrıntıcı bir arıza bu haberi okur, okumakla kalmaz, böyle saçma sapan bir mektuptan ilham alıp bu yazıyı yazar işte… Mektubun böyle bir işlevi var sahiden. Bazı şeyleri tarihe çiviliyor. Hele el yazısıyla yazılmışsa, yazanın ruhunu da açığa çıkartıyor. Madem mektubun tarihe geçebilen bir belge olma özelliğinden söz ettik, Albert Fish’in, belki de türünün tek örneği olan ve iğrençlik dozu tavana vuran mektubuna da bir göz atalım, tam olsun bari… Fish, insanlık tarihinin görüp görebileceği en aşağılık çocuk katili. Aynı zamanda yamyam. 1928’de öldürdüğü çocuğun annesine, 1934’te bir mektup yazıyor. Allah’tan kadın okuma yazma bilmiyor da bu iğrenç mektubu okuyamıyor. Mektubun aslı şu anda sanatçı Joe Coleman’ın koleksiyonunda yer alıyor. Evet. Hepsi bu kadar! Nostalji ve mektup konusuna burada son veriyor, haftaya başka bir konuda karşılaşmak üzere hepinizi saygıyla selamlıyorum. Yazının bundan sonrasını lütfen okumayın. Mideniz ya da ruhunuz kaldırıyorsa, göz ucuyla bir bakın, o kadar! “Çok Sevgili Bayan Budd,1894’te bir arkadaşım Steamer Tacoma gemisiyle denize açılmıştı. San Francisco’dan Hong Kong’a gitmek üzere yola çıkmışlardı. Limana varınca iki arkadaşıyla karaya çıkmışlar ve içip sarhoş olmuşlar. Döndüklerinde geminin limandan ayrıldığını görmüşler. Bu sırada kıtlık hüküm sürmekteymiş. Etin kilosu 2-6 dolar arasındaymış. Açlık sıkıntısı o kadar büyükmüş ki, 12 yaşından küçük çocuklar et olarak pazarlanmaları için kasaplara satılıyormuş. Herhangi bir kasaba gidip pirzola, biftek, kuşbaşı istediğinizde, çıplak bir çocuk vücudunun bir kısmı önünüze getirilir ve istediğiniz parçaları kestirebilirmişsiniz… John orada uzun süre kalmış ve insan etine düşkünlüğü oluşmuş. New York’a dönünce biri 7 diğeri 11 yaşında iki oğlan çocuğu çalmış. Onları evine ******ürüp soymuş ve bir dolaba kapamış. Sonra tüm giysilerini yakmış. Her gün etlerinin iyi ve yumuşak olması için onlara işkence yapıp dövmüş. Önce 11 yasındaki oğlanı öldürmüş, çünkü onun poposu daha tombul ve tabi ki daha etliymiş. Kafası, kemikleri ve bağırsaklarından başka vücudunun her bir parçasını pişirip yemiş… Ben o zamanlar 409 Doğu 100. Sokak’ta oturuyordum. Bana insan etinin çok lezzetli olduğunu o kadar sık söylemişti ki, ben de tatmayı aklıma koydum. 3 Haziran 1928 Pazar günü sizin 406 Batı 15. Sokak’taki evinize geldim, peynir ve çilek getirdim. Öğlen yemeğini birlikte yedik. Grace kucağıma oturdu ve beni öptü. Onu yemeyi aklıma koydum. Onu bir partiye ******üreceğimi söyledim. Siz de evet gidebilir, dediniz. Westchester’da daha önce gözüme kestirdiğim boş bir eve ******ürdüm. Oraya vardığımızda kır çiçekleri toplamaya başladı…” Mektubun bundan sonrasını yazmaya içim el vermiyor. Sadece, çocuğun annesinin okuma yazma bilmemesinin ve bu mektuba, affedersiniz ama, öküzün trene baktığı gibi bakmasının büyük bir şans olduğunu düşünüyorum. Ve ne yalan söyleyeyim… Mektubun hiçbir çeşidini sevmiyorum.

ALTAY ÖKTEM

ysncn_ · September 7, 2007

YÜCE DAĞLARA ENGİN DENİZLERE

SELAM OLSUN HEY HEY HEY

Şu yazıyı kaleme aldığım günlerde, yani bugünlerde içim kıpır kıpır, elim ayağım durmuyor, kısacası anlamsız bir coşku içindeyim. Uzun zamandır evde saksı gibi oturmaktan, başım öne eğilsin vaziyetinde kaldırımlarda yürümekten sıkılmıştım. Ne olduysa oldu; hız geldi hayatıma, coşku geldi, haz geldi... Ekşın geldi kısaca.

Ruh durumumu düzeltme konusunda hiçbir fedakârlıktan kaçınmayan uyuyan kaptan'a ve uçağın camından kayan pilotlara uzun uzun teşekkür etmek istiyorum. Neydi o kasvetli günler ya; heyecan yok, en ufak bir aktivite yok... Kim halife seçilecek, karısı türbanını ucu topuzlu topluiğneyle mi tutturacak yoksa görünmeyen kenarından düğmük mü atacak, tartış dur anasını satayım... Kasvet, sırf kasvet! Öbür taraftan söyleyecek sözü, yapacak bir gıdım icraatı bile olmayan, hayır icraatı bırak, böyle bir niyeti dahi olmayan, siyasi partiye bile benzemeyen cehepenin genel başkanı, allah gecinden versin botokslu mudur nedir, gergin ve kıpırtısız bir suratla duruyor karşımızda. Gazeteyi açıyorsun duruyor, televizyonu açıyorsun duruyor; hep aynı duruyor. Acaba diyorsun, böyle biri yok mu, sadece resmi mi var bu şahsın, bize hep aynı resmi mi gösteriyorlar yoksa...

Hayır konular sıkıcı, görüntüler daha da sıkıcı... Elemanların hepsi de kasvete sürüklüyor insanı. Sıkım sıkım sıkılıyorsun gördükçe.

Derken... dalgalandım da duruldum misali bir deniz otobüsü dalgaları aşıp basıyor gaza, basıyor gaza, daha bismillah deyip yola çıkar çıkmaz artık kaptan uzak diyarlara mı dalmış, horul horul horlama moduna mı geçmiş bilinmez, duran gemiye dümdüz geçiriyor. İyi bir şey değil tabii, en azından geminin içinde olup da yuvar yuvar yuvarlananların bilinçaltına karanlık ve korku dolu dakikalar şeklinde kazınacağı kesin. Ama heyecan özlemi içindeki halkım için derin bir nefes anı olduğunu da söyleyebiliriz. Ben mesela, haberi duyar duymaz bir neskafe yaptım kendime, anında kuruldum televizyonun karşısına... Kalbim küt küt ataraktan takip ettim bu sea bus ekşınını.

Öbürü daha acayip. Neskafe kesmezdi sizin de takdir edeceğiniz gibi. Daha sabahın kırağısında iki dilim kavun kestim, kibrit kutusu kadar beyaz peynir, akşamdan kalma küçük rakının dibini de bardağa boşaltıp bol buz attım içine, öyle kuruldum televizyonun karşısına. Boru değil bu; uçak kaçırmaca. Heyecanın bini bir para!

Uçağı kaçıranlar yakalandı, yolcuların burnu bile kanamadı. Mutlu sonla bitti bu ekşın. O yüzden sevinçliyiz tabii. Verilmiş sadakamız varmış diyoruz... Tabii biz sadaka falan deyip teolojik bir yorum getiriyoruz mevzuya ama Antalya valisiydi galiba, yetkililerin ve terörle mücadele timlerinin falan başarılarından söz edip konuya daha gerçekçi yaklaşıyor tabiyatiynen. Hatta, uçak kurtarma operasyonunun tüm dünyaya örnek olduğunu bile söylüyor.

Operasyon şu: Uçak piste inince pilotlar can havliyle camdan çıkıp kayıyorlar uçağın burnundan aşağı. Anında topukluyorlar. Yolcular da acil çıkış kapısını kırıp atıyorlar kendilerini aşağı. Arada kolu bacağı çıtlayanlar oluyor ama kurtuluyorlar. Teröristler gerçek terörist olsa bir uçak dolusu insan ayvayı yiyecekti, adamlar koftiden terörist olunca sıyırdık. Zaten uçağı da oyun hamuruyla kaçırmışlar. Oyun hamuru dediğin nedir ki; şaka boku gibi bir şey. Hayatta patlamaz.

Hepimiz bu olaydan ders çıkarıp, başımıza gelebilecek muhtelif felaketlere karşı örnek kurtarma operasyonu senaryoları hazırlamalıyız. Mesela markette kasiyersin diyelim, kafasına ten rengi jartiyerli çorap geçirmiş bir lavuk içeri giriyor, silahını suratına suratına sallayıp "kasayı boşalt" diyor tok bir sesle. Hemen kasayı kucaklayıp var gücünle koşmaya başla... Herif vurursa, bok yoluna gidersin. "Tövbe estağfurullah, manyak mı bu..." diye düşünür de arkandan ateş etmezse, başarılı bir operasyonla kurtulmuş olur, tarihe geçersin.

Ya da bankayı soymaya kalktı diyelim aynı adam; bu kez değişiklik olsun diye siyah file çorap takmış olsun başına. "Kimse kıpırdamasın, bu bir soygundur" diye bas bas bağırıyor aynı itici ses tonuyla. Bankanın içinde herkes ayrı bir yöne doğru koşarsa soyguncunun kafası karışır tabiyatiynen. Hele banka müdürü kendi ekseni etrafında, müdür yardımcısı müdürün ekseninin dış çeperinde, müşteri temsilcisi de her ikisinin çevresinde ama ters istikamette koşmaya kalkarsa soyguncu apışıp kalır. soygun, başarılı bir operasyonla önlenmiş olur böylece. Hatta örnek teşkil eder dünyaya.

Evet, Türk tipi türban, Türk tipi siyasal botoks falan gibi sıkıcı konulardan bir nebzecik olsun uzaklaşıp Türk tipi uçak kurtarma operasyonu, Türk tipi deniz otobüsünü duran gemiye çarptırtma gibi konular yaratıp azıcık olsun heyecan yaşamamızı sağlayan sayın kayan pilotlara, sayın uyuyan kaptanlara selam olsun. Selam olsun bize bu heyecanlı dakikaları izlettiren mümtaz medya patronlarına, buzlu rakıya eşlik eden dilim dilim kavuna, türbana ilişen rengarenk topuz başlı topluiğnelere, yüce dağlara, engin denizlere hey hey hey selam olsun…

Altay Öktem

tenekecezve · September 7, 2007

Her hafta okurum. İlginç bir üslubu var. Bazen mükemmel işler çıkarırken bazen kendide farkında saçmalıyor. Gündemi kendi uslubu ile ufak kesitler veya yaşanmış örnekler vererek bazen bir cümle ile bazense birkaç hafta sürdürerek farklı bakış açısı ile çok güzel yansıtıyor.

Altay Öktem'in doktor olduğunu biliyor muydunuz

tarihogretmeni · September 7, 2007

Altay Öktem'in doktor olduğunu biliyor muydunuz

21 Ocak 1964′te İstanbul’da doğdu.

Kuleli Askeri Lisesi ve Trakya Üniversitesi Tıp Fakültesi’ni bitirdi.

1988 Ali Rıza Ertan Şiir Yarışması‘nda birincilik, 1989 Akademi Kitabevi Ödülleri‘nde, Eski Bir Çocuk adlı dosyasıyla mansiyon aldı. 1991 yılında Varlık dergisi, Yaşar Nabi Nayır Şiir Ödülü‘nü aldı. “Çamur Şiir” adlı dosyasıyla 1995 Orhon Murat Arıburnu Şiir Ödülü‘nü aldı. “Sokaklar Tekin Değil” adlı dosyasıyla 2000 yılında Cemal Süreya Şiir Ödülü‘nü aldı.

Please register to see this content.

alıntı.

ysncn_ · November 23, 2007

ANNEM NASIL PERFORMANS SANATÇISI OLDU?

Bir Tüyap kitap fuarını daha sevinç ve coşku içinde, elimizde içi kitap dolu poşetler ve pır pır eden yüreğimizle bitirdik, asıl işimize, yani kavramsal sanat çalışmalarımıza döndük sevgili okurlar. Eee, bienaller de bitti, sendeki kavramsal sanat tutkusu hâlâ sürüyor mu, sürecek mi bu hızla diye soran olursa, performans ve kavram sanatının dönemsel olmadığını, bir hayat boyunca kesintisiz sürdüğünü söyler, lafı gediğine koyarım.

Asla yan yana gelemeyecek nesneleri yan yana, üst üste, arka arkaya falan getirip acayip şekiller, tasarımlar, eğilip bükülmeler yaratarak yapılan kavramsal sanat, bizim ata sanatımızdır. Hayatımızın içinde, tam merkezindedir ve süreklidir, daimidir, devamlıdır. Bu cümlenin sonundaki üç kavramın da aynı anlama geldiğini söyleyip gramer yapımı eleştiren olursa, baştan söyleyeyim bak, yine koyarım. Yine aynı lafı, aynı gediğe!

Bizler, yani üç yanı denizlerle çevrili ve gemileri halatlarla çekile çekile karadan yürütülen bu cennet vatanın evlatları, hepimiz kavramsal sanatçılarız aslında. Bir kere, hepimiz sanatçı ailelerden geliyoruz. Misal ben. Niye böyle yazılar, şiirler, romanlar, şarkı sözleri, çiklet manileri, Allah ne verdiyse yani, yazıyorum şakır şakır? Evet niye? Genetik! Çünkü annem kavramsal sanatçı benim. Performansçı.

İtiraz eden olursa, buzdolabının üstünü gösteririm. Olmadı dantelli televizyon örtüsünün üstündeki biblolarla yarattığı aurayı, kitsh estetiğini kanıt olarak koyarım önünüze. Evet, annem bir kitsh estetikçisi. Bütün Türk kadınları gibi!

Bizler, yani içine mancınıklarla gülle atılmış ve kapıları kalın kütüklerle vurula vurula açılmış kalelerin, at sırtında istila edilmiş geniş Anadolu bozkırlarının evlatları, zamanla modernize olduk ve apartman dairelerine taşındık hep birlikte. Ortak bir kaderi paylaştık. ****** kadar odalarda büyüdük hepimiz. Çünkü evimizin salonu, sergi salonuydu. O derece sanatçıydı annelerimiz. Üzerine beyaz çarşaflar örtülü barok tipi kalın kalaslı koltuklar, tahtadan, devasa, oymalı büfeler, orta sehpaları ve kıçımıza kadar sıvadığımız dantelli örtüler, üstüne dizilmiş pazar işi kıytırık biblolar, şekilsiz vazolarla performans sergisi havası eser, bienal tarzı bir sunum yapılırdı evimizin misafir odası diye adlandırılan geniş salonlarında. Kırk yılda bir ağır misafir gelince açılırdı salonun kilitli kapısı. Misafiri belki de bu yüzden sevmezdim hiç. Misafirle birlikte solunan tuhaf bir havası olurdu çünkü evin. Kullanılmayan, havalandırılmayan, insan soluğu değmeyen misafir odalarının naftalinle karışık rutubet kokusu...

Sonra kesme tabir edilen kristal taklidi bardaklar yine o odadaki dolaplardan çıkar, Osmanlı oyması taklidi imitasyon tepsilerse alttaki dolaptan... Biçimsiz şekerlikler, tuhaf metal şeker maşaları... Misafire çay ikram edilirdi kısacası.

Oysa hayatın kalan kısmını bu sergi salonunun dışında, oturma odası tabir edilen ****** kadar yerde, televizyon sehpası, divan, masa, sandalye arasına sıkışmış olarak geçirirdik ana, baba, çoluk çocuk, hepimiz... Çaylar plastik tepside gelirdi, şekerliğin içinde de maşa olmazdı hiç. Elimizi daldırıp alırdık şekeri.

Misafirlerin evinde de aynı sergi salonlarından vardı, biz onlara gidince, onlar da şeker maşası uzatırdı. Koku desen, aynı koku. Danteller aynı model. Sanat aynı sanat yani.

Hayır, annelerimizin sanatçı kişiliği bununla sınırlı olsa öpüp başıma koyacağım. Bir de ses sanatçısı geçmişleri var ki, DNA'larımızın bu meseleye kayıtsız kalması, fizyolojik olarak mümkün değil. Genetik böyle bir şey işte. Misal ben; tamam, müzik kariyerime devam edemedim, albümler çıkartıp konserler veremedim, Kral TV'de klibim dönmedi hiç... ama evde, tek başımayken özellikle, solo çalışmalar yapıyorum. Banyoda ne türküler patlatıyorum Erzincan yöresinden. Niye. Annemden geçmiş. O pırasa doğrarken, pembeleşinceye kadar kızarttığı soğanın içine yahnilik eti eklerken aralıksız şarkı söylemiyor muydu si bemolden. Evet, annelerimizin hepsi söylüyor ama hepsi de si bemol ses çıkartıyor; bu ya mutfağın akustiğine bağlı bir şey, ya da annelik kavramının ses hususunda si bemolle bir alakası var, bilemem. O kadarını ancak müzikologlar bilir.

Neyse, hepinizi salonda, dantelli örtülerin arasında seviyorum? Bu laf da çalıntı gibi oldu be?

Altay Öktem

ysncn_ · November 23, 2007

İNSANLIĞIN HANTAL TARİHİ

Her şey soru sormakla başlar. Sorarak öğrenir insan, sorarak kendini geliştirir, daha doğrusu kendini oluşturur. Yine de soru sormak ürkütücüdür. Tedirgin edici bir tarafı vardır ve içinde cevap bulundurmayan her soru risklidir.

Birkaç yıl önce, Deniz Durukan’ın bir yazısında “Rock soru sormaz, cevap verir,” sözünü okuyunca kafama takılmıştı bu soru-cevap ikilemi. Sahiden doğru. “Neden beni terk ettin” diyen bir şarkıyı istediğin kadar sert gitarlarla çal, o rock olmuyor. Neden terk ettiğini bilmiyorsan, farkında değilsen, şarkı söyleyebilirsin tabii, kim engel olacak, ama söylediğin şarkı asla rock olmaz.

Edebiyat, müzik, sinema dergileri ya da kısaca kültür-sanat dergileri sorulara fazlasıyla bulaştı son dönemlerde. Soruyu da aştı olay, soruşturmaya vardı! Ortaya bir soru atıp eli kalem tutan sekiz on kişinin görüşünü alınca derginin yarısı doluyor ama boşa doluyor. Oysa bize sorulan ya da bizim kendimize sorduğumuz soruların cevaplarını içermeyen bir edebiyatın ne işlevi olabilir ki?

Soru sorarak hayatı kavrar insan, bu arada cevap vermeyi ihmal edebilir. Kimsenin dikkatini çekmez bu. Bir de soru sormadan önce cevap vermeye başlayanlar var ki, aman Allah’ım, bunlardan uzak durmak lazım işte. Mümkünse kaçmak lazım. Arkaya bile bakmadan topuklamak lazım. Şey gibi; ben ders almam, ders veririm diyenler gibi… Soru sormam, soranlara cevap veririm sadece. Aşmışım ben…

Aslında bıçak sırtı bir durum bu. Cevap vermek iyi de, her soruya cevap yetiştireceğini sanan, soru sormayı zayıflık olarak görenleri tamamen kapsama alanı dışında bırakmak, yanlarına bile yaklaşmamak lazım.

İnsanlığın hantal tarihi, doğru sorulara verilmiş yanlış cevaplardan ya da soruyu yanlış sormaktan oluşuyor. Farkındaysanız, güncel konularla alakası yok gibi görünüyor bu söylediklerimin. Ne Amerika’nın Irak politikası bir cevaptır, ne de Güneydoğu’da sorduğumuz sorular soruya benziyor.

Bunları bırakıp fazlasıyla bireysel konulara girersek eğer, aşkın, paraşütün açılmamasıyla doğrudan ilişkili olduğunu söyleyenlerin bu iddiasını da bir tür cevap olarak kabul edip etmemekte, en azından ben tereddüt ederim. Sizi bilemem. Paraşüt açıldığında iyi bir atlayış yapma şansın yüksektir. Ama aşk imkansızdır. Paraşüt açılmazsa yere çakılmak kaçınılmaz olur. Ama buna aşk dememek için hiçbir geçerli neden yoktur.

***Durdum durdum, sonunda dergicilik işlerine ben de bulaştım.Üç ayda bir yayınlanacak olan mevsimlik dergi Karakalem’in ilk sayısı piyasaya çıktı bile. Dergiyi hazırlarken işte bu soru-cevap mevzusuna takıldım çoğunlukla. Soru sormaktansa cevap vermek daha doğruymuş gibi göründü bana. Ha, verdiğim cevap yanlış olabilir. Ama önemli olan adım atmak, dahası, ortaya bir sav atmak değil midir? Yanlış yapma ihtimalini göze alamayan doğruyu nasıl bulacak ki?

En azından, kaleminiz niye kara, bunca ana ve ara renk varken, gidip de karayı mı buldunuz bula bula sorusuna net bir cevap veriyor Karakalem. Bu, başlangıç için yeter de artar bile. Bir kere gotik edebiyatı, sadece edebiyatı değil, sinemayı, müziği ve muhtelif sanat alanlarını ele alıp hallaç pamuğu gibi atan, yeraltından yerüstüne tırmananları, yerüstündeyken bile bile yeraltına inmeyi tercih edenleri dert edinen bir dergi neden olmasın, diye yola koyulduk; ve oldu. Mesela, edebiyat tarihimizin belki de en aykırı ismi olan Neyzen Tevfik için, bugüne dek benzeri görülmemiş dev bir dosya hazırlandı Karakalem’de. Daha çok alkolik ve kadın düşkünü bir yazar olarak anılan Bukowski'nin Kirli Gerçekçilik'le bağlantısını Marksist bir bakış açısıyla yorumlayan Tamas Dobozy'in çalışması da Bukowski'ye bakışımızı değiştirecek düzeyde. Gotik edebiyatın temel taşlarından olan Edgar Allan Poe da Karakalem'de her yönüyle incelenen bir başka yazar. Üstelik Kuzgun’un dizelerini illüstrasyonlarıyla zenginleştiren Gustave Dore'nin bu eşsiz yapıtına da yer verdik. Neyse, yazının ve trompetin tılsımlı sesi Boris Vian'dan gerçeğin büyülü dünyasına uzanan Tim Burton'a, Crow’a, William Black'e kadar ruhu karanlıkla ilişkili olan, ama gerçek ışığın da karanlıktan doğduğunu bilen bir dolu isim toplandı Karakalem çatısı altında. Dergiyi D&R’larda ve bazı büyük gazete bayilerinde bulmak mümkün.

Ha unutmadan, bazen paraşüt açılmayınca da yere çakılmaz insan. Asıl o zaman aşk olur!

Altay Öktem

ysncn_ · November 23, 2007

NAZAN’IN NESNELERİ PAYLAŞIMA AÇIK!

Eskiden Hint fakiri revaçtaydı. Fakir modelleri arasında en popüleri Hint fakiriydi. Deyim haline gelmiş, dilimize dolanmış bir fakir biçimiydi bu. Başka ülkelerin fakirleri daha mı az fakirdi, yoksa Hintli fakirlerin görünüşü, kılık kıyafeti çok mu farklıydı, bilemiyorum. Bana bile çok söylemişlerdi zamanında: “Hint fakiri gibi ne dolaşıyorsun ortalıkta, üstüne doğru düzgün bir şeyler giy!”

Şimdi Hint fakiri out, teknoloji fakiri in. Hayır, teknoloji o kadar hızlı ilerliyor ki, tam işi kaptım, canavar gibiyim artık derken, bir gaz veriyorlar, bir anda teknoloji fakiri seviyesine iniyoruz.

Biri beni bilgisayarın başında görse, şunun klavye kullanışındaki inceliğe bak, piyano çalar gibi gezdiriyor parmaklarını tuşlarda, bu adam gerçek bir pc hokkabazı der. Yaptığım iş de, Allah’ın izniyle facebook cemaatine dahil olmak için yırtınmaktan ibaret. Sonunda ben de profilimi oluşturdum, hatta iki arkadaşımın rakı sofrasına kalamar, lakerda falan gönderdim ama, nedense negatif elektrik yüklü yağmur bulutları kaplayıverdi içimi. Ne yapıyorum ben, dedim. Facebook’tan meze gönderdiğim arkadaşımın evi, benimkine 15 dakika uzaklıkta. Buluşsak köhne bir meyhanede, iki kadeh içsek ya karşılıklı! İkimiz de monitörün önüne oturmuş, birbirimizin resmine bakıp rakı kadehi görüntüsüyle meze tabağı görüntüsü yolluyoruz birbirimize. Delirdik herhalde!

Hayır, teknoloji güzel aslında. Hayatı kolaylaştırdığı doğru. Mesela, o Öküz’lü yıllarda, efsanevi zamanlarda yani, yazımı bilgisayarda yazıp diskete çekerdim. Sonra ver elini Beyoğlu, derginin bürosu… Bizim Cebo disketi açar, sayfayı hazırlardı. Arada bir disketin açılmadığı olurdu. Gerçek bir felaketti bu. İşin yoksa Beyoğlu’ndan Beşiktaş’a in, oradan atla motora; Üsküdar… Dolmuşa bin, dolmuştan in, eve yürü… Yazıyı başka bir diskete kaydet, haydi gerisingeri aynı yolları tep. Sonra tedbirli davranıp çift disket çalışmaya başladım. Bir yandan da, teknoloji ne güzelmiş, diye düşünüyordum. Yazıları daktiloyla yazardık eskiden. Sonra dizgici oturup bilgisayarın başına, dizerdi. Çıkış alıp dizgi yanlışlarını düzeltirdik. Şimdi ne kolay, diskete çekip dergiye ******ürüyorum, disketi takıyorsun bilgisayara, hop, yazı senin sayfada!

Aradan fazla bir zaman geçmedi ama, disket tarihe karıştı. Yollara dökülmeye de gerek kalmadı. İnternetten bir tıklamayla yollayıveriyorsun yazını. Kalan zamanı da facebook’ta değerlendiriyorsun. Sahiden acayip!

Tan bunları düşünürken cep telefonumun ekranında “Nazan senle nesne alışverişi yapmak istiyor” diye bir yazı beliriverdi. Sonuçta telefon bu, konuşuyorsun, mesaj atıyorsun, daha olmadı fotoğraf çekiyorsun, mp3 dinliyorsun; bütün bunları öğrenmişsin şakır şakır… Hepsini beceriyorsun tek tuşla! Ama teknoloji seni solluyor işte. Mesaj desen değil, resmen ekranda durup dururken Nazanlı şeyler yazıyor. Deniz’e açıklamaya çalışıyorum ama ben de neler olduğunun pek farkında değilim. “Vallahi Nazan diye birini tanımıyorum, nesnelerine ise hiç dokunmadım,” diyorum ama inandıramıyorum. Hayır, o da nerden baksan on yıldır cep telefonu kullanıyor. Peki bu Nazan’lar niye hep seni buluyor, bunca yıldır ben de cep kullanıyorum, bir kez bile “Abdullah senle nesnelerini paylaşmak istiyor” yazmadı ekranımda dese ne cevap vereceğim?

Dedi zaten. Ben de dut yemiş bülbüle döndüm. Yok ki verecek cevap. Allah’tan Berkay odasından duymuş muhabbeti, geldi, telefonu eline alıp şöyle bir baktı; senin bluetoothun açık kalmış, birinin telefonuna virüs girmiş, otomatik olarak yolluyor bunu, açsan sana da bulaşacaktı, dedi. Ayarlara girip bir şeyler yaptı, bluetooth kapandı. Nazan da, nesneleri de bir anda kayboldu ekrandan.

Deniz’le ezik ezik baktık birbirimize. Gördün mü, dedim. Bak, Nazan aslında virüsmüş.

Öyle msn’de muhabbet etmekle, facebook’ta ilkokul aşkını aramakla bir yere varılmıyor. Ne yaparsan yap, üç gün sonra teknoloji fakiri oluyorsun. Allah’tan Berkay yetişti imdadıma. Yoksa hakkımda boşanma davası açılması an meselesiydi. Asıl zor olan, derdini hakime anlatmak:

“Özür dilerim hakim bey, karım meseleyi yanlış anladı. Nazan adlı şahıs, aslında şahıs değil, bir tür virüs. Benim bu olayda bir suçum yok. Belki ihmalim var biraz. Akşam akşam bluetoothumu açık unutmamalıydım. Lütfen şu davayı delete edin de evimize gidelim. Hadi bi zahmet…”

Altay Öktem

ysncn_ · December 12, 2007

TEK İHTİYACIMIZ KARIŞMAKMIŞ ASLINDA

Salihli ne yana düşer haritada? İzmir'e yakın, Manisa'ya daha yakın ama en çok da şiire mi yakın ne? Sözün büyüsünün kaybolmaya yüz tuttuğu bir çağda, dağlar, ovalar, göller ve sıcak su kaynakları arasına iki dize sıkıştırmayı becerebilen bir coğrafya, hangi ölçekte yerleştirilebilir dünya atlasına? Atlas bir metafor değil, oldukça yaklaşılmış bir ütopya burada!

17 Kasım 2007'de 38.si yapılan Salihli Şiir İkindileri'nde kırılgan bir Ahmet Telli, ancak dizelere yaslanarak dimdik durabilen Enver Ercan, Asuman Susam, Recai Atalay, Aydın Şimşek, Hayri K. Yetik ve ben, uzun uzun şiirler okuduk, uzun uzun konuştuk, biraz da içimizden sustuk aslında. Salihli Belediyesi'yle şair arkadaşım Tuğrul Keskin güzel bir organizasyona imza atmış. Daha doğrusu uzun zamandır imza atıyorlarmış da, ben 38'incisine denk geldim. Tabii uzun yıllar Salihli Şiir İkindileri'ne emek veren Şadan Gökovalı'yı da unutmamak gerek.

Koskoca bir salonu tıka basa dolduranlar arasında çocuklar da, gençler de, omurgası eğrilmiş, duvarlara ve koltuk arkalıklarına tutunarak güçlükle yürüyebilen ihtiyarlar da varsa ve hiçbiri şeker molası, sigara molası, oyun molası, su, çay, nefes, iki dakika olsun gökyüzüne bakabilme molası vermeden, aralıksız şiir dinleyebiliyorlarsa, sadece coğrafyanın değil, tarihin ve aşkın sınırlarını da zorluyor demektir bu kasaba.

Dışarı çıktığımızda, bir masanın üstüne yığılmış romanlarıma, deneme kitaplarıma burun kıvırıp sadece şiirlerime saldıran, "bize şiir lazım" diyen o kalabalığa aniden, farkına bile varamadan karıştığımı anladım. Ve sevindim buna. Anladım ki, tek ihtiyacımız karışmakmış aslında!

Karışmak, kuzguni bir kanal, içinde envai çeşit rengi besleyen yepyeni bir çıkış noktasıdır. İnsan, karıştığı oranda hayatın farkındadır ve aşka karışmak, şiire karışmakla eş anlamlıdır. Aşkın ve şiirin geçen yüzyılda kaldığı iddiası külliyen yalan. Sadece değişti, dönüştü, farklılaştı her ikisi de. Eski şiir anlayışını sürdürmeye çalışmakla eski aşklara özlem duymak bu yüzden aynı kapıya çıkıyor. Oysa kapı kapalı. Kapkapalı.

Yüzümüzü aşklara ve şiirlere, özellikle de eski aşklara ve sevgilisine çam ağaçları arasında romantik şiirler okuyan affedersiniz eski zamparalara çevirirsek, yolumuzun Ada Güzeli lakaplı Nazire Hanım'la kesişmesi kaçınılmaz. Büyükadalı Nazire Hanım zengin bir tüccarın kızıdır ve güzelliğiyle nam salmıştır. Onu Resimli Perşembe dergisinin 1925 tarihli 20. sayısına çıkartan, yine böyle bir beyefendinin kendisini Azaryan Yokuşu?nda kiraladığı bekâr odasına ******ürdüğü ve vaad-i izdivaç ile iğfal ettiği iddiasıdır. 1925 yılına damgasını vuran bu dava, aşkla şiirin kesişmesi açısından da dikkat çekicidir. Nazire Hanım hakime şunları söyler: "Malik Bey ile geçen Haziran, Ada?da rast geldim... Bir arkadaşım kendisini bana takdim etti. Beraber dans ettik. Bu ilk mülâkat beni o kadar cezp etti ki, bunun tekrarına onun kadar ben de talip oldum... Ada?da çamlar altında efsanevî şiir ve aşk hayatı yaşadık. Kulaklarım çam fısıltılarına karışan onun şiir okuyan sesini duymaya o kadar alıştı ki... Bir akşam bana, Beyoğlu?nda buluşmak üzere söz verdi. Beni bir elmas mağazasına ******ürdü. Nişan yüzüğü intihâp etmeyi teklif etti. Sonra Şişli?ye beraber çıktık. Burada kiraladığı evde yalnız yaşıyordu. Bana beraber yukarı çıkmamızı teklif etti. Bu doğru bir hareket değil Malik, dedim... Her meselede olduğu gibi, yine sözleri ile beni kandırdı. Şimdi bunu yaptığıma çok pişmanım. Artık bundan sonra, ben evlenmiş gözü ile bakıyorum..."

Ama çam altında şiir okuma ustası olan Malik aynı fikirde değildir: "Ben bekâr bir gencim. Tabii, her genç gibi, tanıştığım kadınların adreslerini içeren küçük bir not defterim vardır. Bu isimler üç sınıfa ayrılmıştır: Birinci sınıfta, yemeğe gittiğim ve birinci derece ehemmiyet verdiğim kadınlar, ikinci sınıfta çaya gittiğim ikinci derece şayân-ı ehemmiyet hanımlar, üçüncü sınıfta ise sokakta rasgeldiğim, parka, en çok tiyatroya ******ürdüğüm kızlar vardır. Birinci sınıf kızlar aile kızlarıdır ki, bunları aileye tanıtır ve müştereken görüşürüz. İkinci sınıf hafif meşrep kadınlar; üçüncü sınıf kızlar da, her tanıdıkları erkeğe kollarını uzatan sınıftır." Nerden buluyorsun soluğu mahkeme salonlarında aldıran bu enteresan aşk hikayelerini diye düşünenlerin meraklı bakışlarını tatmin edecek cevabı verdikten sonra davanın sonucunu da açıklayacağım... Popüler Tarih dergisi uzun uzun anlatmış bu ilginç davayı, son dönemlerin öne çıkan kültür sanat haber sitesi www.barbuni.com da internette tur atanları düşünüp link vermiş.

Gelelim davanın sonucuna: Heyet-i hâkime, Malik Bey?i itham edecek delâilin adem-i mevcûdiyetine binâen, beraat kararı vermiş. Ben de bu cümleden pek bir şey anlamadım ama sonuç olarak, kızları üç sınıfta toplayıp defterine geçiren, davudi sesiyle bangır bangır şiirler okuyan ve evlenme vaadiyle eve atan Malik Bey yırtmış...

Hiç kimse bir başkasını şiirle kandıramaz günümüzde. Ama şiir, başka bir dünyanın mümkün olduğu yalanına inanmazı sağlayabilir. Bu da şiirin gücüdür işte. Çünkü bu yalan, dünyanın en zevkli, en güzel yalanıdır. Bu yalana inanmak, mucizedir.

Altay Öktem

ysncn_ · December 12, 2007

AYIRMAK KOLAY DEĞİL BUNU GEL DE BANA SOR

Ayırmak kelimesinden haz etmem. Ayıklamayı severim, o ayrı. Ayıklamak, bir grup şeyin (şey burada nesne, insan, ıvır, zıvır, her şey olabilir, misal, pirinç bile olabilir.) içinden, çıkarmak istediklerini alıp kenara koymak manasına gelir. Ayırmaksa kötü bir şey. Sevgilileri ayırmaktan tut da çocuğu anne babasından ayırmak, etnik grupları çoğunluk denen halk kitlesinden (bkn: habis kitle, kontrolsüz çoğalan hücre yığını vs.) hatta yan yana durmak ve biri ileri giderken diğeri yerinde kalmak, sonra yerinde kalan hamle yaparken diğeri durmak suretiyle yürüme faaliyeti oluşturan bacakları ortadan ikiye ayırmaya, kavga esnasında ağzı cart diye ayırmaya kadar, aklımıza gelen her türlü ayırmak faaliyeti kötüdür.

Mesela insanları gruplar halinde ayırmayı ya da başka şeyleri, misal bilgisayarları masaüstü/dizüstü diye ayırmayı, kısacası "ayırma"yı sevmiyorum. Ayırınca, sahiden güzel olmuyor.

Mesela kadınları sarışınlar, esmerler, kumrallar, onları da kendi içinde tasnif ederek sahte sarışınlar, doğal sarışınlar, ne bileyim bıyığı terlemiş esmerler, pürüzsüz ciltli esmerler, kızıla kaçan kumrallar, pembeye kaçan kızıllar, kaçmayıp üstüne üstüne gelenler falan diye ayırabilir miyiz? Bence ayıramayız, ayırmamalıyız. Hepsini bir bütün olarak görmekte fayda var.

Ayırmak riskli iş. Her an yanlış ayırma tehlikesiyle karşı karşıya kalabilir, madara olabilir insan. Mesela, masanın üstüne koyulan bilgisayara masaüstü bilgisayar demek ne kadar doğru, ne güzel, ne coşkulu bir şeyse, boyutu ne olursa olsun, başka bir bilgisayara dizüstü demek de o kadar saçma, anlamsız, bir o kadar da alıkçadır.

Çünkü vücudunuzu hangi pozisyona sokarsanız sokun, dizinizin üstüne bilgisayar koyamazsınız. Hadi sırt üstü uzanıp dizlerinizi kıvırdınız, üstüne de dengeli biçimde bilgisayarı yerleştirdiniz diyelim. Kıpırdamadan durmak zorundasınız öyle. En ufak bir harekette bilgisayarın dengesi bozulur, düşer.

Peki, dengeli bir şekilde yatıp dizinde bilgisayar taşımanın kime ne faydası var? Kafanı kaldırıp da bakamazsın, klavyesiyle iki satır yazamazsın, msn'e giremezsin, girdin diyelim, kamera takamazsın, taktın diyelim, ele güne rezil olursun... Nasıl açıklarsın vücudunun aldığı o tuhaf pozisyonu?

Sanıyorum dizüstü derken, bacağın dizin üstünde kalan bölgesini kastetmek istemişler. O zaman da anlam karışmış. Masaüstü, "masanın üstüne koyulan" anlamına gelirken, dizüstü, "dizin üstündeki bacak nahiyesinin üstüne koyulan” anlamına geliyor, iki kere üst dememek için de birini yutuyoruz. Niye yapıyoruz bunu, niye kendimizi ve dilimizi zorluyoruz bu kadar? Bir tek nedeni var, bilgisayarları şudur, budur diye ayırabilmek için!

Bilgisayarı bacağımızın arka kısmına koysaydık, işimiz kolaylaşacaktı. Çünkü oranın adı var. Baldır. Baldırüstü bilgisayar der geçerdik. Ama o zaman da bilgisayarı kullanabilmek için başımızı 180 derece çevirmemiz gerekirdi ki, bugünkü anatomi bilgimizle bu imkansız.

Gerçi dizin üst kısmında kalan bacak bölgesine üst bacak dendiğini iddia edenler olacaktır aranızda. Kusura bakmayın ama ben bu terimi kabul etmiyorum. Çünkü üst bacak lafını dilbilimciler değil ağdacılar bulmuştur. Bildiğimiz gibi ağda, üst bacak, alt bacak ve komple ağda olarak üçe ayrılır. Bu ayrılmanın temeli de tamamen ekonomiktir. Parası çıkışmayanlara, sadece alt bacak ağdası yaptırarak diz altı etek giyme fırsatı veren "fırsatçı" bir ağdacı yaklaşımıdır bu. Zengin olanın sorunu yok tabii, basar parayı, komple ağda yaptırır!

Kapitalizm, insanları yoksullar, zenginler diye ayırmakla kalmıyor, insanların bacaklarını da bölümlere ayırıyor. Sırf para uğruna, rant uğruna. Hazır elin bulaşmışken üst bacağı da yapıversen ne olur sanki, elinde mi kalır? Sosyetik kesimlerde süper mini eteklerin, varoşlarda ise genellikle dizde ve diz altında eteklerin giyilmesinin nedenlerinden biri de ağdacıların bu açgözlü tavrıdır.

Etek boyunu etkilemediği için komple ağdadan bahsetmenin anlamı yok. En pahalı ve en kapsamlı ağda çeşidi olduğunu belirtip geçebiliriz.

Görüldüğü gibi ayırmak, sanıldığı gibi basit değil, aksine karmaşık bir iştir. Kaotik desek yeridir. İnsanları, nesneleri, hisleri, hiç fark etmez, aklımıza gelen her şeyi ayırmak yerine birleştirmeye çalışmalıyız. Sözüm yalnızca bilgisayar üreticilerine ve ağdacılara değil tabii ki…

Ayrılmaya ve ayırmaya karşı inatla direnen herkesi seviyorum. Şevkle ve şehvetle seviyorum…

Altay Öktem

ysncn_ · December 12, 2007