ANADOLU'DAN TİYATRO TANIMLARI

[BrightBlade]

ANADOLU'DAN TİYATRO TANIMLARI

Tamer Barış Ülger

''Toplum toprağa benzer ne ekerseniz onu biçersiniz.''

Sevda Şener, ''Yaşamın Kırılma Noktasında Dram Sanatı'' adlı kitabının ilk bölümlerinde teatral terimlerin yanlış anlamda kullanıldığından bahseder. Mesela rol terimi tiyatro sanatına özgü bir sözcüktür ve sahnede oyun kişisini canlandırma işini anlatır. Bu sözcük farklı bir anlam yüklenerek günlük yaşamımıza girmiştir. Rol yapmak, rol kesmek, yalancıktan yapma, öyleymiş gibi görünme, bunu gizli bir maksatla yapma gibi olumsuz anlamlar taşır. Son zamanlarda yaşamın her alanında görülen ikiyüzlülük, sahtecilik gösterişçilik hatta savrukluk içeren durumların, hem de aydın kişiler tarafından, tiyatro olarak adlandırıldığına, tiyatroya benzetildiğine tanık olduk.

Peki, tiyatro gerçekten halk tarafından nasıl tanımlanıyor. Anadolu'da yıllardır oyunlar oynanır.Yani bir nevi tohum ekilir şimdi sıra biçmeye geldi. Tiyatro sence nedir?İşte bu soruyu İstanbul'un üvey evladı Anadolu'ya sorduk ve cevaplardan bir derleme yaptık.

(Bu çalışmada emeği geçen tüm arkadaşlarıma teşekkür ediyorum.)

Hamit KALAYCI 39 Kasetçi, Malatya

Tiyatro nedir: hayat bir tiyatrodur. Bizde oyuncuyuz.

Birkaç kişinin ve ya grubun sahnede seyirciye sunduğu şeylerin bütünüdür tiyatro.

Neşeli olabilir, dram olabilir, toplumun takıntıları olabilir konusu.

Tiyatrodan beklentim, beni bir oyunda oynatsınlar istiyorum. Şöhret olayım istiyorum. Televizyondakilerden bir farkım olmadığını düşünüyorum.

Meşhur olursam eğer tiyatro o zaman kırkından sonra gelen mutluluk olur benim için.

Ufuk YILDIZ 17 Çiftçi Çocuğu, Ardahan

Tiyatro, 4, 5 kişinin yaptığı eğlencedir. Bu eğlence çocukların da eğitimine dayalı bir etkendir.

Tiyatro/tiyatroculardan beklentim, köyümüze de gelmeleri. Ben ve arkadaşlarım çok merak ediyoruz tiyatrocuları. Neden hep İstanbul'daki çocukları eğlendiriyorlar.

Mustafa SARI 47 TCDD (müdür), Malatya

Tiyatro hayatın gerçeklerini bir temsille, bir gösteriyle halka anlatılmasıdır. Hayatın gerçeklerinin komedi ya da dramatik bir şekilde anlatılması sanatıdır. Tiyatroların hayatın her katmanına hitap edecek şekilde çoğaltılarak ve daha üst seviyede toplum bilincini yerleştirmek için modern hale getirilmesi beklentilerimin başında geliyor. Tiyatrocularımızın da bu anlamda eğitici görevlerini, hiçbir maddi menfaat beklemeden amatörce yapabilmelidirler. Ve tiyatroyu gelecek kuşaklara sevdirilmesi adına hiçbir fedakârlıktan kaçınmamak.

Abuzer KARANFİL 50 Kamu İşçisi, Adıyaman

Tiyatro bir konuyu canlandırmaktır. Mesela Adıyaman'ı canlandırmak gibi. Tiyatro yaparken daha gerçekçi olurlarsa daha iyi olur.

Bekir SIDDIK 25 Manav, Van

Tiyatro tanım: İki tiyatro izledim; biri Devlet Tiyatrosu, biri yerel tiyatro. İzlediğim kadarıyla çürük bir domatesi ithal mal gibi satmaya yarayan bir vasıtadır tiyatro.

Nasıl?

Gelen müşteriye rol yapıyorum, kandırıyorum onu. O da domatesimi belirlediğim fiyattan alıyor.

Tiyatrodan bir beklentiniz var mı? Bizim bir akraba var çok güzel tiyatro yapıyor. Tiyatrodan beklediğim onu işe almaları. Teşekkürler.

AYŞE YILDIZ 24 Güvenlik Görevlisi, Samsun

Kitap dili bir tanım yapmak zor ama bence tiyatro; ben dâhil herkesten uzak olduğum ayrı bir zaman o salondan çıkmak istememektir.

Tiyatrolardan istediğim; daha düşük ücrette bilet fiyatlarının olmaları.

Bir tiyatro izlemiştim bir keresinde adını da hatırlamıyorum ama çok iyi bir oyundu. Ara verildi. Oyuncular dahil herkes sigara içiyordu. O an oyunculardan biriyle konuşmak istedim. Yavaş yavaş onların bulundukları tarafa yaklaştım. Panodaki afişlere bakıyormuş gibi yapıp en uygun zamanda muhabbete katılmayı bekliyordum ama ne mümkün oyuncu değil sanki dert küpüydü adamcağız. Çok üzülmüştüm, oyuna devam edildiğinde çok garip hissettim.

Mehmet ÇÖMEZ 39 Gazi Sahnesi Yöneticisi, Samsun

Tiyatro büyükler okuludur. Uygarlık göstergesidir bence. Bana tiyatronu söyle sana uygarlığın neresinde olduğunu söyleyeyim.

Ölçü aletidir tiyatro, uygarlık ölçer.

Tiyatrodan ve tiyatroculardan beklentim

Taşıyıcı olması toplumu taşımalılar bir yerlere, yukarıda bir yerlere.

Peki, tiyatro şuanda istediğiniz yerde mi?

Tiyatro yerinde de izleyici yok ortada izleyici neden tiyatrolara gitmiyor.

İnsanlara artık en kolay yoldan veriliyor anlatılmak istenen. Beyin düşünmekten hoşlanmaz, yorulur. O nedenle düşünmeyeceği şeylere ilgi duyar. Tiyatro beyin işidir, düşünce işidir. Yorar beyni, her beyin dayanamaz.

Aliye dururken niye tiyatroyu seyretsinler.

Tiyatrocularımızın tamamı size göre bilinçli mi?

Tiyatro bir sanattır ama her tiyatro bir sanat eseri değildir. Tıpkı her tablonun sanat eseri olmayacağı gibi. Tiyatrocu sanatçıdır. Her şarkıcının sanatçı olamayacağı gibi her tiyatrocu da sanatçı olamaz. Şükür ki tiyatroda daha çok sanatçı var.

Ama haberimiz yok.

Ne kadar kötü işler de yapsa tiyatrocu en azından 10 cm de olsa düşünmüştür. Müzik piyasasında düşünmesen de oluyor -tabi ki hakkıyla yapanlara lafımız yok- hatta düşünmezsen daha çok tutuluyorsun

Popülizm tiyatroyu etkiliyor mu dersiniz?

Popülizm tiyatroya çok fazla bir şey yapamıyor. Yaptığı tiyatro izleyicisi

Bozulan izleyici ama tiyatrosuz kaldığı için.

Mübeccel YALÇIN 24 Öğretmen, Sivas

Tiyatro bence yaşamı anlamaktır. Hayatta bulamadığın rolleri sahnede bulmaktır. Kendine bir anlam veremiyorsa insan, oturur seyirci koltuğuna, kendine bir yer, bir rol beğenir. Astral seyahate çıkmak gibi. Bedenini koltuğa terk edip sahneye fırlamaktır. Sinema da öyle bence yapmak isteyip yapamadıklarımız, olmak isteyip olamadıklarımızı izlediğimiz için esiriyiz aslında filmlerin oyunların bence. Ama tiyatro yaşama daha yakın atan bir damar. Aort gibi. Bide birini- ama içini - sahnede seyretmektir.

Tiyatro ve tiyatroculardan beklentime gelince bu benim gibi hayattan bir beklentisi olmayan bir adam için cevaplaması sıkıntı veren bir soru. Aslına bakarsan iyi oyunculuk artı iyi bir test artı iyi bir uyarlama ve bazen de sahnede yapılması biraz zor ama etkileyici bir sahne. Yani mesela film hilesi gibi. Bunlar sıradan şeyler ama dediğim gibi, beklemekle olmuyor. Ben oyundan ne almak istiyorsam, onu söküp alıyorum. Bazen gözyaşı, bazen kahkaha ya da bana damgasını vuran bir jest, mimik ya da söz gibi.

İlknur ÇİÇEKLİ 23 Bilişim, Hatay

Tiyatro nedir: Doğallık ve emektir bence tiyatro.

Garibim o kadar uğraşır, çalışır insanlar her anlamda karşılığını vermez. Beklentim yok. Zaten televizyon oldukça bir şansıda yok. Bence tiyatroyu bırakıp televizyona geçseler daha çok para kazanırlar.

Özlem BALBAY 25 İşsiz, Malatya

Tiyatro. Boş bir konserve kutusu. Bir zamanlar birileri karnını doyurmuş eğer hala işe yarasın isteniyorsa kutu kemirilmekten vazgeçilip örneğin; içinde yumurta haşlanabilir.

Neden boş bir kutu? Yenmiş bitmiş. Neden olacak? Nasıl? Vadesi dolmuş. Artık didaktik yönü işlemiyor sadece seyirli olmuş ulaşamıyor kitlelere mesela ya da ulaştığı yerde amacına ulaşmıyor, iyi oyun yazılmıyor ya da iyi oyunlar oynanmıyor. Sadece oyuncularla ilgili olmuş tiyatro artık.

Tiyatro bana beni anlatmasın, ihtiyacım olan bilgiyi versin. Bir şey öğretsin, hayal gücümü zorlasın, ne bileyim, kendi başıma yapamayacağım bir şey göstersin bana.

Şefik YILDIZ 31 Masör, Gümüşhane

Tiyatro;

Türk toplumunun geleneklerini göreneklerini ve yasam biçimlerini bunun yanı sıra toplumda gerçekleşen sosyal olay ve olguların canlı bir şekilde toplumun önüne serip toplumun sorunlarına komedi veya dramatik bir şekilde cevap bulmaya ve yön göstermeyi amaç edinen canlı bir oyundur.

Beklentim, günümüz zamandaki tiyatrocular değişen ve gelişen teknolojik zamanda kendilerini yeterince tanıtamamakta hep arka planda kalmaktadırlar, toplum sorunlarını ön plana çıkartmada ve bu sorunların çözümü için gerekli olan tiyatro oyunları yetersiz kalmaktadır ve ya bu oyunların tanıtımı için gerekli reklâm yapılamamaktadır. Türkiye de tiyatronun gelişmesi için tiyatroya sahip çıkmış gibi görünen insanlar devletin ilgili kurumlarını harekete geçirmek için pasif kalmakta, yeterli ekonomik kaynağı bulmak için sponsor arayışına girmemektedir. Türkiye de tiyatro eğitim ve faaliyetlerinin daha canlı ve sürekli bir şekilde devam edebilmesi için tiyatrocularımızın her okul bünyesinde bir tiyatro grubu oluşturmak için gerekli çabayı göstermelerini bekliyoruz. Bunun süreklilik içinde olmasını temenni ediyor ve bu tür faaliyetlerden tiyatro severlerinde haberdar edilmesini bekliyoruz.

Teoman TEODORAKİS 23 Kameraman, Bursa

Bence tiyatro hayatın sahnede canlandırılmasıdır. Var olan günlük olayları, dramları abartılı bir oyunla canlandırmaktır.

Tiyatrodan beklentim çok sıradan olacak, ama bize, yani halka daha yakın olabilmesi olabilir.

Nurhan KOCAOĞLU 28 Veri Giriş Elemanı Trabzon/çebi

Tiyatro bence; insanların kendi hayatlarını birazda sahnede görmesi ya da başka hayatları canlı canlı yaşamasıdır. Oyuncuların gerçekten duyguyu yansıtmaları yani iş olsun diye yapmak değil gerçekten içlerinden gelerek yapmalarıyla tiyatro olur sanırım.

Uzay BAYRAKTAR 25 Kahramanmaraş, Öğretmen

Bence tiyatro bir amacı olan ve bir kaç kişinin halkı eğlendirmek ya da güldürmek için yaptıkları bir gösteridir.

Yücel ÖZDEN 24 memur Kayseri

Tiyatro yaşamın sahneye yansımasıdır. Bir toplumum değerleri ile yoğrulur ve gelişir. Bizde tiyatro denilince sadece gülmek geliyor insanların aklına, ben durumu hiç beğenmiyorum. Burada tiyatroya gönül veren insanlara çok iş düşüyor. Tiyatroyu topluma daha iyi anlatmalılar yani hem güldürmeli hem ağlatmalı hem de düşündürmelidir tiyatro bence.

Raci KAÇGÜRBÜZ 36 İşçi Van

Tiyatro, insanların belli bir fikrini düşüncesini sahnelemektir. İnsanları bazı özlerle güldürmektir. İnsanları güldürmenin dışında eğitici, insanları olumlu yönde yönlendirici ve bilgilendirici bir görevi vardır. Beklentim, insanların ufkunu açması, insanların hoşuna gidecek şeyleri sahnelemesi. Toplumun birbirleriyle olan ilişkilerini ele alan konuları bulup oynaması. Peki en son hangi oyuna gittiniz? Tiyatroya hiç gitmedim ama televizyondan izliyorum, o da tiyatrodur.

Hüseyin İNAL 34 Elektrikçi, Malatya

Toplumun aynasıdır tiyatro. Halkın sevinçlerini, hüzünlerini sahnede anlatmaktır Beklentim daha çok sorunların yansıtılmasıdır.

Fikret KADIOĞLU 25 Öğrenci, Hatay

Altın çağını çok önce aşmış ve günümüzde artık biraz daha arka planda kalmış gösteri sanatlarının en çok teknik gerektiren müstesna bir dalıdır tiyatro.

Sürekli bir değişim insanın ve insanlığın hayata giydirdiği iyiliklerin ve kötülüklerin sorgulandığı. Hayatın sağlamasının yapıldığı bir açık alan laboratuarı.

Eren ÖZDEMİR 25 Öğrenci Mersin

Tiyatro sanat dünyasında gerçeği yansıtan tek şey. Tiyatro daha gerçek çünkü çok yakınsın oyuncuya. Sanki gerçekten yaşıyorsun o anları.

Tiyatrodan beklentim her zaman barışa ve dostluğa hizmet etmesi ve hiçbir zaman sistemin bir parçası olmaması. En azından bunu kullanması yani sistemin parçası gibi gözükse de ona hizmet etmemesi.

Engin ÇALIŞKAN 30 Futbolcu, Gümüşhane

Tiyatro bence bir düşünce bilimidir.

Çok zor şartlarda çalışılan, çok zor şartlarda yaşanılan bir meslektir. İnsan hayatını insanlara değişik şekillerde anlatan kâh güldüren kâh ağlatan bir sanattır.

Tiyatro sanatsal bir olay olduğu için bunu her yerde yasamak isterim ama her yerde imkân olmadığından dolayı bunu yasamak ve tanımakta insanlar belli güçlükler çekiliyor.

Beklentim bizlerin daha çok bu tür faaliyetlere karsı meyillendirilmemiz ve bu tür faaliyetlerden bir şekilde haberdar olmamız ama sizlerin ne kadar buna gücü yeter onu da bilmiyorum. Allah tiyatroculara yardım etsin gerçekten çok zor şartlar da para kazanıyorlar. Para kazanıyorlar mı, o da tartışılır tabi.

Salim GÜL 49 Esnaf, Diyarbakır

Tiyatro nedir?

Tiyatro bence yalandır. Gerçek olan hayattır. Boş işlerle uğraşmak bizi bu hale getirdi.

Emel TUNCEL 29 Öğretmen, Elazığ

Tiyatro egodur. Tiyatro sanattır ama tiyatroyla uğraşanlara artık tiyatro sanatçısı demek zor. Egolarını tatmin etmek için adeta çıkıyorlar sahneye. Tamam, egoda tatmin olsun ama birazda sanatını görelim değil mi?

Metin PİYALE 37 Samsun Kültür Müdürlüğü

Tiyatro: Üzerine düşünürken mutlu olduğum, kendimi ifade edebildiğim yer. Boş alan. Gerçeğin dönüştüğü yer. Satır aralarındaki ifadesiz yüzlerin anlam kazanması. Ayna değil, aynanın içindekinin ruh hali, yaşanası dünyası, ifadeleri, sözcükleri, mimikleri, duruşu.

Yüreğinin ******ürdüğü yere git!

Münire GÜL 45 Ev Hanımı, Malatya

Bence tiyatro oyundur, eğlencedir. Bir beklentim yok.

Hasan DUDU 28 Köşe Yazarı, Ankara

Tiyatro Platon'un "idea kavramı" gibi bir şey; gerçek hayatın sahneye yansıması, gölgeler şeklinde... Taklit falan değildir, ideadır.

Yani gerçek hayatta bir ton şey var. Sen tiyatrocu olarak onlara bir ışık tutuyorsun sahneye bir şeyler yansıyor seyirci onu görüyor sonra da o gölgelerden gerçek hayata gidiyor, oyuncu/yönetmen/oyun yazarı vs... Ne kadar iyi ise gerçek hayata o kadar kolay gidiyorsun. Zira o kadar fazla ışık düşüyor hayatın gerçeklerinin üzerine tabii dozajını ayarlamak lazım fazla ışık da gölgelerin birbirine girmesine sebep oluyor. Hiçbir şey anlaşılmıyor ya da olması gereken kısımlarına ışık vermeyi unutmamalarını ışık verdikleri kısımların gölgelerini birbirinin üzerine düşürmemelerine.

Süleyman HİKMET 30 Manisa Soma

Tiyatro, özgür olmaktır.

Tiyatro tüm farklı dil, din, beden ve tenlerde farklı şekillerde hayat bulan bir yaşam biçimidir. Hayatın aynasıdır tiyatro. İçerisinde her türden oyuncuya tüm samimiyetiyle birer rol şansı tanıyan en içten oyundur.

Tiyatro hayatı ve insanı tüm yönleriyle taşımalı sahneye. Söylenemeyeni söylemeli, anlatılmayanı anlatmalı. Tiyatrocuda tüm marifetleriyle olanı yaşatmalı insanlara ve seyirciyi ******ürmeli hayatın derinliklerine.

Şenay TÜZEN 22 Stajyer, Ankara

Tiyatro yaşamdan belli kesitlerin canlandırıldığı yaşam bulduğu sanat dalıdır. Tiyatroyu pek sevmiyorum aslında. Sinema çok daha iyi diye düşünüyorum.

Beklentim daha iyi daha kaliteli oyunlar çıkarmaları. Bence tiyatro reklâma önem vermiyor mesela sinema filminin reklamı çok televizyonlarda. Sinemaya gelen filmden haberim var ama tiyatrodan olmuyor.

Sercan ASLAN 27 Polis, İzmir

Tiyatro olmuş yada olabilecek olayların sahnede canlandırarak oynanan bir edebi eserdir. Üçe ayrılır; tragedya, komedya ve dram olarak.

Tiyatro bazen güldürür bazen de ders verir. Öğretici bir yönü vardır.

Ne gibi bir beklentim olabilir ki. Kolay gelsin diyorum. İşleri zor.

''Moliere'i öyle bir yorumlarsınız ki

Başkaldırmanın daniskası olabilir

Brecht'i öyle bir yorumlarınız ki

Silahların en güçlüsü susuverir.''

Tamer Barış ÜLGER

[AegeaN BluE]

Ne yazı yazmış arkadaşım da yahu valla bi daha takdir ettim kendisini...

Bu arada yazının sahibi zat-ı muhterem 21 Kasımda, 11. Uluslararası Ankara Tiyatro Festivali'nde...